2022 Güncel Kıdem Tazminatı Tavanı Ne Kadar Oldu?

Çalışan işçinin hizmet hakkı, verdiği emeğin karşılığını almasını sağlar. Kıdem tazminatı, İşverene ait işyerlerinde belirli süre çalışan işçilerin, işlerini kaybetmeleri halinde işyerine sağladığı katkılar da göz önüne alınarak ödenir. İşçiye toplu olarak ödenen bu para, işsiz kaldığı sürede hayatını geçirmesi adına yapılan destek ödemesidir.

2022 Ocak ayı asgari ücret zamlarından sonra kıdem tazminatı tavan rakamlarıda değişti. 2022 yılının ilk yarısı için belirlenen kıdem tazminatı tavan rakamı 10.596,74 TL oldu

Çalışma yılı arttıkça, kıdem tazminatı da aynı şekilde artış gösterir. Emeklilik şartlarını yerine getiren herkes, istifa etmeleri halinde SGK üzerinden kıdem tazminatı alır. Belirli oranlar üzerinde hesaplanan fiyatlandırmalar, kişilerin çalışma sürelerine bağlı olarak değişiklik gösterir.

30 günlük çalışma sürelerinin her birinin sonunda, işçi için belli miktar kıdem tazminatı oluşur. Kıdem tazminatları, işçilerin yıpranma payları olarak da değerlendirilebilir.

Kıdem Tazminatına Hak Kazanma Şartları Nelerdir?

Kıdem teminatına hak kazanma belli şartlar altında gerçekleşir. Bu şartları genel olarak şu şekilde sıralayabiliriz:

• 4857 sayılı kanuna göre işçi olmak, işçi sözleşmelerine bağlı olarak çalışan kişilere işçi denilmektedir.
• Çalıştığı işyerinde en az 1 süreyle çalışmış olmak
• Sözleşmenin belirli nedenlere bağlı olarak feshedilmesi
• İşverenin haksız şekilde fesihler yapılması

İşveren tarafından işten çıkarılan kişiler, kıdem tazminatına hak kazanamaz. Bunun dışındaki tüm sebeplerde, kıdem tazminatına hak kazanır. İşçinin ölümü ve muvazzaf askerlik hizmeti de kıdem tazminatı kapsamında değerlendirilir. İşçi yasal olarak emekli olduğunda da, kıdem tazminatına hak kazanmış olur. İşçi bu durumlara bağlı olarak işçi akdini feshettiğinde, kıdem tazminatı almaya hak kazanmaktadırlar.

Kıdem Tazminatı Nasıl Hesaplanmaktadır?

Farklı sebeplere bağlı olarak iş akdinde fesih yaşanan kişiler, kıdem tazminatı almaya hak kazanır. İşçi işe başladığı tarihten itibaren, çalışıyor halde geçirdiği her yıl kıdem tazminatı yükselir. İşveren bu süre boyunca çalıştırdığı işçiye belli miktarlara bağlı olarak kıdem tazminatı öder. 30 günlük ücret tutarı, belirlenen kapsamda işçiye ödenir.

Kıdem tazminatının hesaplanması, alınan son ücret üzerinden yapılır. Bir yıldan fazla olan sürelerde de aynı şekilde hesaplama yapılmaktadır. İşçinin son aldığı ücrete, şu miktarlar da ilave edilmelidir:

• Yol ücreti
• Yemek ücreti
• Sosyal yardım anlamında verilen ücretler
• Eğitim ve konut alanında ödenen ücretler

Tüm bu ücretlendirmeler, brüt fiyat üzerinden hesaplanır. Kıdem tazminatı hesaplama yöntemleri hakkında, uzman kişilerden de yardım alabilirsiniz. 30 günlük ücret ne kadar ödeniyorsa kıdem tazminat ücreti de o oranda artış gösterir.

Kimler Kıdem Tazminatı Hakkından Yararlanamaz?

4857 sayılı kanuna göre işçi sayılan herkes kıdem tazminatı hakkından faydalanabilir. Uygulama kapsamında çoğu işçi, bu haktan yararlanamaz. Bu durumda olan kişiler, hukuki yollara başvurma hakkına sahiptir. Bazı çalışanlar, 4857 kanun kapsamına girmediğinden kıdem tazminatı almaya hak kazanamaz.

Kıdem tazminatından yararlanamayan kişiler, şu şekilde sıralanabilir:

• Deniz ve hava taşıma işletmelerinde çalışanlar
• Tarım ve orman işlerinin yapıldığı yerler
• Aile ekonomisine katkı amacıyla yapılan tarım işleri
• Ev içi el sanatlarının yapıldığı işler
• Ev hizmetleri içinde çalışanlar
• Henüz kalfalığa yükselememiş olan çıraklar
• Spor faaliyetinde bulunanlar
• Rehabilite edilen kişiler
• Sadece üç kişinin çalıştığı iş yerinde çalışan kişiler

Bu kişiler, 1 yıldan uzun süre çalışsa bile kıdem tazminatı almaya hak kazanamaz. İş akdinin feshi sonrasında tazminat alamadıklarında, hukuki yollara başvurma hakları da bulunmaz. İşveren dilediği zamanlarda, bu kişilere de kıdem tazminatı verebilir.

Kıdem Tazminatlarında Haklı Fesih Şartı Nedir?

İş sözleşmeleri, yazılı da sözlü de olsa belirsiz süreli olmalıdır. Bu sayede, işçi hakları da koruma altına alınmış olur. Belirli süreli olarak yapılan iş sözleşmelerinde, işten çıkan kişi iş bitiminde kesinlikle kıdem tazminatı talep edemez. Bu noktada işçilerin de bilinçli olması gerekir. Çalıştıkları yerlere girerken, yaptıkları iş sözleşmesinin süresiz şekilde olduğuna dikkat etmelidir. Bu şekilde daha avantajlı bir iş anlaşmasında bulunabilirler.

Kıdem tazminatlarında haklı fesih şartı, uygun durumlarda yürürlüğe girer. Belirli olarak yapılan iş sözleşmelerinde, sözleşme süresi sona erince, sözleşme de kendiliğinden sona erer. Buna uygun olarak fesih şartı da kendiliğinden gerçekleşmiş olur. Bu durumda işverenin herhangi bir ücret ödemesine gerek kalmaz. Bu duruma düşülmemesi adına, kişilerin belirsiz iş sözleşmeleri yapmaları gerekir.

Kıdem Tazminatlarında Zaman Aşımı Süresi Ne Kadardır?

Zaman aşımı olduğu süreç içinde, kıdem tazminatı talebinde bulunulabilir. Bu süre içinde iş akitlerinde fesih olan işçiler, işten çıkarıldıkları an itibariyle kıdem tazminatına hak kazanır. Kıdem tazminatı bu süreç içinde ödenmezse ödeme zaman aşımına uğrar. Zaman aşımı süresi, kanunlarda belirtildiği üzere yaklaşık olarak 5 yıldır. 5 yıl sonunda iş kanunun 4857 sayılı ek maddesine göre aşım gerçeklemiş sayılır.

Kıdem tazminatlarında aşım süresi, kanunlar tarafından belirlenmiştir.  Bu konuda işverenlerin herhangi bir düzenlenmede bulunması ya da yenilik yapması söz konusu olamaz. İşçi 5 yıllık zaman aşımı süresi içinde, istediği takdirde işverene karşı kıdem tazminatı açma hakkına sahiptir. Bu konuda uzman avukatlardan yardım alabilir. 5 yıllık süre içinde kıdem tazminatı davası açmadığı takdirde, bir daha bu çalışma süresiyle ilgili herhangi bir dava açma hakkına sahip olamaz.

İşçiye Kıdem Tazminatı Hangi Durumlarda Ödenir?

4857 sayılı iş kanunu içeriğinde, işçiye hangi durumlarda kıdem tazminatı ödeneceği ile ilgili net bilgilere yer verilmiştir. Bu kanun içeriğine göre, işçiye kıdem tazminatı ödenmesi, şu durumlarda zorunlu hale gelir:

• İşveren tarafından iş akdinin haksız şekilde feshedilmesi ve mücbir sebep bulunamaması
• İş sözleşmesinin çalışan tarafından iyi niyeti kötüye kullanma ya da ahlaki kurallara uygun olmayan davranışlarda bulunulması sonucu feshedilmesi
• Erkek çalışanlar için geçerli olan durumlar kapsamında, askere gitmeden önce iş akdinin feshedilmesi
• Çalışanın emeklilik hakkını kullanmak için iş akdini feshetmesi
• Emekli olmak için gerekli olan gün ve primin dolması nedeniyle iş akdinin feshedilmesi
• Kadın çalışanların evlenmelerinin ardından 1 yıl içinde kendi rızalarıyla işten çıkması

Çalışan kişinin ölümü durumunda da fesih işlemi gerçekleşmiş olur. Çalışan kıdem tazminatı bu durumda mirasçıya ödenir. Çalışma süresi net şekilde hesaplanır, bunun ardından gerekli koşullar kapsamında ödeme yapılmış olur.  Kıdem tazminatlarında resmi durumlar, kanun kapsamında net şekilde sonuca bağlanmıştır.

Kıdem Tazminat Miktarını Etkileyen Faktörler Nelerdir?

Kıdem tazminat miktarlarını etkileyen bazı durumlar bulunmaktadır. Bu durumlar kapsamında, tazminat miktarının yeniden hesaplanıp ödenmesi gerekir. Her geçen yıl için 30 günlük brüt hesabın göz önüne alınması sonucunda, kıdem tazminat miktarı da ortaya çıkmış olur. İşçinin son ay boyunca aldığı ücret, tazminat miktarı belirlenirken ana etkendir.

Kıdem tazminat miktarını etkileyen durumlar, genel olarak şu şekilde sıralanabilir:

• Aile ve çocuk yardımı gibi ödenen sosyal yardım ücretleri
• Eğitim yardımı kapsamında ödenen miktar
• Sağlık giderleri kapsamında belirlenen tutar
• Sosyal yardımların içeriğinde bulunan diğer yardımların miktarı
• Konut yardımı yapılıyorsa onun miktarı
• Yemek ve yol masraflarının aylık brüt miktarı

Çalışanın Maaşına Haciz Geldiğinde Ne Yapmalı ?

Çalışan Kadın, Evlilik Nedeniyle Kıdem Tazminatı Alabilir mi?