İsteğe Bağlı Sigorta Nedir, Türleri Nelerdir?

İsteğe bağlı sigorta ne demek sorusuna, dışarıdan prim ödeme yoluyla emeklilik hakkı elde edilmesidir, şeklinde yanıt verilebilir. Kendi çalışması ya da bir işverene bağlı çalışması nedeniyle sigortalı olmayanlar, bu yola başvurabilir.

İsteğe bağlı sigorta nedir diye araştırma yapanlar da başvuru haklarının olup olmadığını öğrenmeye çalışır. Böylece ilerleyen dönemlerde emekli maaşı almak için prim ödemesine başlanabilir. Prim ödemeleri düzenli yapıldığı takdirde isteğe bağlı sigortadan emekli olunabilir.

İsteğe Bağlı Sigorta ve Normal Sigorta Arasındaki Fark Nedir?

İsteğe bağlı sigorta ve normal sigorta arasındaki fark, zorunluluk yönüyle söz konusudur. İsteğe bağlı sigorta, kişinin talebi üzerine gerekli şartları sağlaması halinde yapılabilir.

4a isteğe bağlı sigorta nedir sorusunun cevabı da merak edilenler arasındadır. Ancak dışarıdan sigorta yapıldığında 4a, 4b ve 4c şeklinde bir ayrım yoktur. Bu tür sigorta kişinin talebi üzerine yapılır. Elde edilen haklar yönüyle 4b isteğe bağlı sigorta yönüyle benzerlik gösterdiği söylenebilir.

4b isteğe bağlı sigorta nedir sorusu da bu noktada akla gelebilir. Bu sigorta kolu eski BAĞ-KUR kapsamında sigortalıları ifade eder. Sosyal sigorta kurumlarının tek çatı altında toplanması ile beraber BAĞ-KUR artık 4b olarak adlandırılmaya başlamıştır. 4a, 4b ve 4c kapsamında olanların isteğe bağlı emeklilik için başvurması mümkün değildir.

İsteğe Bağlı Sigorta İle Emeklilik Olur Mu?

İsteğe bağlı sigorta emeklilik için tercih edilebilir. İsteğe bağlı SGK primlerini ödeyerek emeklilik hakkı elde edebilirsiniz. Dışarıdan emekli olma şartları için primlerin tam olması ve emeklilik için başvuru yapılması gerekir. Aynı zamanda ilk sigortalılık tarihi, yaş gibi şartlar da vardır.

İsteğe bağlı sigorta kaç yılda emekli olur sorusunun cevabı, ilk sigortalılık tarihine ve prim ödeme gün sayısına bağlıdır. Bunun yanı sıra çıkarılan yasalarla normal sigortalılık ile emekli olabilmek için eksik kalan günleri, isteğe bağlı tamamlamak mümkündür. Örneğin; EYT yasasından yararlanmak isteyenler, eksik prim günlerini kendisi ödeyerek emekli olabilir.

İsteğe Bağlı Emeklilik Şartları Nelerdir?

• İsteğe bağlı emeklilik şartları arasında ilk sırada Türkiye’de ikamet etmek vardır.
• Çalışmamak ya da 30 günden az süreli olarak 4a’lı çalışmak
• İsteğe bağlı sigortalılık için SGK’dan aylık almamak gerekir.
• SGK isteğe bağlı ödeme için 18 yaşından büyük olmak gerekir.
• SGK dışarıdan emeklilik için Sosyal Güvenlik Kurumuna başvuru yapılmalıdır.

İsteğe Bağlı Sigorta Primi 2023 Ücretleri

İsteğe bağlı sigorta primi 2023 ücretleri, en az 3202,56 TL şeklindedir. Üst tutar sigortalı tarafından beyan edilen kazanca göre belirlenir.

Hesaplama prime esas olarak belirlenen kazancın %32’sidir. Çalışmadan emekli olmak için ödenen %32’lik primin; %20’si malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları içindir. Geri kalan ise genel sağlık sigortası için alınır.

İsteğe Bağlı Sigorta Türleri Nelerdir?

• İsteğe bağlı sigorta türleri 4a ve 4b olarak değerlendirilebilir.
• 4a isteğe bağlı sigorta, ayda otuz günden az çalışıp eksik günlerini isteğe bağlı olarak tamamlamaktır.
• Eksik gün prim ödeme tutarı 1261 günü geçerse sigortalı 4b kapsamına geçer.

Tüm primlerini isteğe bağlı olarak ödeyenler, 4b kapsamında isteğe bağlı sigortalı olarak kabul edilir.

İsteğe Bağlı Sigortayı Kimler Tercih Etmeli?

İsteğe bağlı sigortayı tercih edebilecek olanlar; ev hanımları, öğrenciler, part-time çalışanlar olarak sıralanabilir. Bunun yanı sıra Türkiye’de ikamet eden yabancılar da bu sigorta kolundan yararlanabilir.

Yurt dışında çalışmak üzere gidenler, Türkiye’de ikamet etmese bile dışarıdan sigorta hakkından yararlanabilir.

Sosyal Güvenlik Kurumundan aylık alanlar, dışarıdan prim ödeme şansına sahip olmasa da gelir alanlar isteğe bağlı sigortadan yararlanabilir. Örneğin ölüm geliri, sürekli iş göremezlik geliri alanlar dışarıdan emeklilik hakkı elde edebilir. Ev hanımları emeklilik hakkı yazımızı detaylı olarak inceleyebilirsiniz.

Kimler İsteğe Bağlı Sigortalı Olabilir?

İsteğe bağlı sigortalı olabilecek kişiler için ilk olarak Türkiye’de ikamet şartı vardır. Yurt dışında çalışan ve sosyal güvenlik sözleşmesi imzalanmamış ülkelerde çalışanlar için bu şart geçerli değildir. Sigortalı olarak çalışmayanlar ya da otuz günden az çalışanlar, bu haktan yararlanabilir. İsteğe bağlı sigortalı olmak isteyenler, en az 18 yaşında olmalıdır.

İsteğe Bağlı Sigorta Nasıl Yapılır?

İsteğe bağlı sigortalı olmak isteyenlerin İsteğe Bağlı Sigorta Giriş Bildirgesini doldurarak SGK’ya başvurması gerekir. Başvurunuzu e-Devlet’ten yapabilirsiniz. Bunun yanı sıra ikamet ettiğiniz yerdeki SGK merkezine de başvurabilirsiniz. Ardından düzenli olarak primlerinizi yatırmanız gerekir. Müracaatınız kabul edildikten sonraki günden itibaren sigortalılığınız başlar.

İsteğe Bağlı Sigorta Nasıl İptal Edilir?

İsteğe bağlı sigortayı iptal ettirmek için SGK’ya dilekçe ile başvurmak gerekir. Başvuru sonrası prim ödemesinin yapıldığı ayın son günü itibarıyla sigortalılık sona erer ve bir sonraki ay prim ödemesi yapılmaz.

İsteğe bağlı sigorta iptali prim ödemesinin yapılmaması halinde de söz konusudur. Dışarıdan prim ödemesi yapmak için başvuran ancak ödeme yapmayan kişiler, SGK’ya başvurmaları halinde sigortalılıkları iptal edilir.

Yurt dışında ikamet etmeye başlayanlar, dilerlerse orada iş bulana kadar isteğe bağlı sigortalılığı sürdürebilir. Ancak yurt dışında çalışmaya başladıkları takdirde Türkiye’deki sigortalılıkları sona erer.

İsteğe bağlı sigortalı olanlar; 4a, 4b ya da 4c kapsamına girdikleri takdirde sigortalılıkları biter. Sigortalının vefat etmesi halinde hak sahiplerinin iptal talebinde bulunması gerekir. Emekli olmaya hak kazanan isteğe bağlı sigortalıların ise aylık almaya başlayınca sigorta primi ödemelerine gerek kalmaz.

İsteğe Bağlı Sigorta İptal Edilirse Ne Olur?

İsteğe bağlı sigorta iptal edilirse artık prim ödemesi yapılmasına gerek kalmaz. Sigortalı kısmen ödeme yaptıysa ödediği primleri iptal durumunda geri alabilir. Ancak sigortalının 4b ve farklı bir zorunlu sigortalılık hali nedeniyle kuruma borcu varsa yaptığı prim ödemeleri, bu borçlar için kullanılır.

İsteğe bağlı sigortanın iptali halinde emeklilik, malullük ve ölüm aylıklarından yararlanma hakkı olmaz. Aynı zamanda söz konusu sigorta kapsamında sunulan Genel Sağlık Sigortası hizmetlerinden de yararlanmak mümkün olmaz. Eğer anne, baba, eş, çocuk üzerinden genel sağlık sigortasından yararlanmak mümkün değilse gelir testi yapılması gerekir. Bu sayede genel sağlık sigortası hakkından prim ödeyerek ya da ücretsiz olarak yararlanmak mümkün olur.

İsteğe Bağlı Sigortalılık Ne Zaman Sona Erer?

İsteğe bağlı sigortalılık; vefat, emeklilik, kendi isteğiyle çıkma gibi durumlar neticesinde sona erer. Prim ödememe nedeniyle sigortalılığın sona ermesi için sigortalının talepte bulunması gerekir. 4a, 4b ve 4c kapsamında çalışmaya başlamak da isteğe bağlı sigortalılığın sona ermesine yol açar.

Yurt dışında çalışmaya başlayanlar aynı şekilde isteğe bağlı sigortalılık haklarını kaybeder. Çalışmaya başlayanların sigortalılığı kendiliğinden sona ereceği için herhangi bir işlem yapılmasına gerek yoktur. Ancak prim ödemeyenler ve sistemden çıkmak isteyenler, Sosyal Güvenlik Kurumuna dilekçe ile müracaat etmelidir. İsteğe bağlı sigortayı iptal ettirseniz bile sonradan tekrar başvurma hakkınız saklıdır.