Eğitim İçin Ücretsiz İzinde SGK Prim Günü İşler mi?

Eğitim amaçlı olarak ücretsiz izne çıkılması durumunda bu kapsamda geçen sürelerin SGK prim günü olarak geçip geçmediği merak ediliyor. Eğitim amaçlı izinlerde SGK prim günü ile ilgili net bir düzenleme olmayıp normal çalışma süresi olarak değerlendirilmesi gerekmektedir.

Çalışanlar İçin Ücretsiz İzin Nedir?

Çalışanlar için ücretsiz izin geçici olarak iş sözleşmesini askıya almaktadır. Bu süreler boyunca işçi, işyerinde çalışmamakta, çalışmadığı için de ücret almamaktadır. Ancak bu süre zarfında ücret almasa da iş yerindeki konumunu korumayı sürdürmektedir. Ücretsiz izin teklifinin işveren tarafından gelmesi halinde çalışma koşullarında esaslı değişiklik yapılması söz konusu olacağından ilgili kanunun 22’nci maddesi dahilinde işveren tarafından ücretsiz izin talebinin işçiye yazılı olarak iletilmesi gerekmektedir.

İşçinin de bu teklifi 6 iş günü içinde yanıtlaması gerekmektedir. Çalışan tarafından ücretsiz izne çıkarma kabul edilmezse bu durumda işveren işçiyi ücretsiz izne çıkaramaz. Fakat bu durum normal durumlar için geçerlidir, salgın gibi olağanüstü durumlarda işverenler tarafından ücretsiz izne çıkarılacak olan işçilerin bu durumu kabul etmeme durumları yoktur. Yine de burada işverenin de işletmenin faaliyetlerine ara vereceği ya da küçülme yapacağını belirtmesi gerekmektedir.

Normal koşullar altında işveren tarafından çalışanlara ücretsiz izin dayatması olursa bu durumda işçi tazminat almaya hak kazanarak işten ayrılabilmektedir. Haklı olarak fesih edilecek iş sözleşmesi kapsamında diğer sosyal haklarını da muhafaza edebilmektedir.

Ücretsiz İzinde Prim ve Sağlık Hakları

Ücretsiz izin alan çalışanlar için prim ve sağlık hakları da üzerinde durulması gereken bir konudur. Ücretsiz izin çalışanın eğitimi için ya da başka sebeplerden ötürü kabul edilmişse bu durumda çalışanların kendilerine ödenmekte olan ücretler ve çalıştıkları gün sayısına göre hesaplanan primlere esas teşkil eden matrahlar ve ödemeler de askıya alınmaktadır. Bu bakımdan çalışanlar için ücretsiz izin süresi kapsamında herhangi bir ücret ödemesi yapılmamakta, maaşlarından ilgili süreler düşülmekte, prim ödemesi izinli olduğu günler için yapılmamaktadır.

Sağlık hakkı konusunda ise İş Kanunu kapsamında yer alan doğum ücretsiz izni ve yol ücretsiz iznini kullanmış olan çalışanlar izinli oldukları süreler boyunca sağlık haklarından yararlanmaya devam ederler. Ücretsiz izin iş sözleşmesinin askıya alınması yani farklı nedenlerden dolayı oluşmuşsa bu durumda çalışanların SGK primleri ödenmemekle birlikte sağlık haklarından yararlanma durumları geçerliliklerini korumaktadır. Buna göre yasada belirlenmiş olan işveren inisiyatifi ile ücretsiz izin kullanmış olan işçilerin 10 günü aşan ücretsiz izinleri sonrasında sağlık hizmetlerinden yararlanma hakları ortadan kalkmaktadır. Ancak 10 güne kadar olan ücretsiz izin süreleri dahilinde sağlık haklarından yararlanma hakları bulunmaktadır. Eğer daha uzun süreli ücretsiz izne çıkılmışsa ve kişinin geliri olmadığından genel sağlık sigortası prim tutarlarını da ödemek mümkün değilse, bu durumda gelir testine girerek ücretsiz izin süresi kapsamında sağlık sigortası primleri ödemekten kurtulmak mümkündür.

Eğitim İzninde Prim Günlerinin Durumu

Eğitim amacıyla izin almak sonrasında prim günlerinin durumu diğer ücretsiz izinler ile ilgili olarak aynıdır. Bu durumda çalışanın iş sözleşmesi askıya alındığı için eğitim amacıyla da olsa ücretsiz izne çıkması halinde, prim günleri dondurulmaktadır. Gün sayısının 1 gün olması halinde dahi ücretsiz izin kullanılan gün sayısı SGK’ya işlenmemektedir. Aynı durum doğum yapılması halinde alınan izinler için de geçerlidir ancak bu durumda daha sonra doğum borçlanması yapılarak bu süreleri SGK kapsamında saydırmak mümkün olmaktadır. Fakat salgın hastalık, eğitim izni gibi durumlarda kullanılan ücretsiz izinler prim günlerinin işlememesine neden olurlar.