Türkiye’de İşsizlik Salgın Nedeniyle 20 Yıl Geriye Gitti

Koronavirüs salgını sağlık alanında olduğu kadar ekonomi alanında da önemli etkiler yaratıyor. Özellikle ekonomik alandaki etkileri pek çok işveren ve çalışanı etkilemiş durumunda. Yapılan araştırmalara göre salgın ve ekonomik bozulmalar sonucunda Türkiye’deki istihdam 20 yıl öncesine döndü.

Salgın Ekonomiyi Kötü Etkiledi

Uluslararası Çalışma Örgütü ILO tarafından yapılan değerlendirmede, Türkiye’deki ekonomik şartların ve istihdam oranının 20 yıl öncesine döndüğü açıklandı. Açıklamada özellikle salgın ve ekonomik bozulmalar nedeniyle özel sektörün büyük zarar gördüğü ve istihdam sayısında büyük gerilemelerinin olduğu açığa çıktı. Salgın döneminde her ne kadar işten çıkarma yasağı bulunuyor olsa da iş gücü piyasası üzerinde olumsuz etkiler yapması yüzünden istihdam oranında büyük bir gerileme yaşandığı ifade edildi.

Aynı zamanda kısa süreli çalışmaya da geçen işyerleri yine pek çok çalışanın mağdur olmasına neden oldu. Ancak bu noktada uzmanların dikkat çektiği nokta, iş yaşamındaki gerilemeye salgının ne kadar etki edip etmediği oluyor. Salgının haliyle ekonomik alana büyük bir zarar verdiğini ancak tek başına ekonomideki kötü gidişatın sorumlusu olmayacağı da belirtiliyor. Salgının sadece Türkiye’nin değil, tüm dünyanın bir sorunu olduğunu belirten uzmanlar, özellikle gelişmiş ülkelerde salgının istihdam oranında ve ekonomik alandaki gerilemelerde çok fazla etkili olmadığını belirtiyorlar. Salgın ve ekonomideki zorluklar Türkiye’nin iş alanında 20 yıl öncesine dönmesine neden oldu.

İstihdam En Düşük Seviyede

Salgın süresince istihdam oranında çok büyük düşüşler olduğunu belirten açıklamada esasında yaz aylarında bir nebze yükselme eğrisi görülmesine karşılık Eylül ayından itibaren tekrar istihdamının önemli bir düşüşe geçtiğini gösteriyor. Yaz aylarındaki istihdamın artmasına neden olanın ise özellikle turistik bölgelerde faaliyet gösteren hizmet sektörü olduğu görülüyor. Tatil sezonunun bitmesi sonrasında ise bu işletmeler zaten belirli süreli iş sözleşmesi yaptıkları için iş sözleşmelerinin bitişi ile birlikte çalışanlarını işten çıkardılar. Daha sonra ise çalışma kapsamında Eylül ayından itibaren istihdam oranlarında yine sert düşüşler görülüyor.

Uzmanlara göre en önemli noktalardan birisini ise salgının aşı ya da başka etmenler ile bitirilmiş olması durumunda dahi ekonomideki yankıları uzun bir süre devam edecek. Araştırmada aynı zamanda istihdam edilmeyen ya da ücretsiz izne çıkarılmış olanların halihazırda borçları olduğu, bu borçları ödemek için bankalardan krediye yöneldikleri ve haliyle çalışmamalarına karşılık daha da borçlandıkları ifade edildi. Borçlarını ödemeleri ve yeniden iş bulma süreçlerinin ise salgından sonra oldukça zaman alacağı belirtildi. Bunun yanında işten çıkarma yasağının da süresinin dolmasının ardından mevcut halde istihdam dahilinde görülen çalışanların pek çoğunun da işten çıkarılacakları araştırmada dikkat çekilen noktaları oluşturuyor. Bu veriler kapsamında istihdam sonuçları dahilinde Türkiye özellikle genç ve kadın çalışanlar için 20 yıl öncesinin rakamlarına düşmüş oldu.

Kayıt Dışı Çalışma Artış Gösterdi

Kayıt dışı çalışanlar da araştırma kapsamında oldukça fazla artış gösterdiler. Bu süreçte iş alanında en çok zarar görenlerin başında gençler, yeni liseden ya da üniversiteden mezun olanlar geliyor. Kendi geçimlerini sağlamak için gençler ve kadınlar salgın döneminde özellikle kayıt dışı istihdam sağlayan işleri tercih etmek durumunda kaldılar. Bu durumda ise ücretleri mevcut asgari ücretten bile daha düşük oldu ya da sosyal güvenlik alanında herhangi bir kazanım elde edemediler. Bunun yanında 2018’deki işveren sayısı 1 milyon iken 2020 ortalarında işveren sayısı 800 bine düşüş gösterdi. İşveren sayısında da görülen düşüş nedeniyle iş bulma koşulları zorlaşırken aynı zamanda işyerlerini kapatan işverenlerin de ne yaptıkları merak konusu.