Sigortalı Hizmetinde 5510’a Tabi Olan Engelli Memur Ne Zaman Emekli Olur?
Sigortalı hizmetinde 5510’a tabi olan engelli memur ne zaman emekli olur sorusu, özellikle kamu kurumlarında görev yapan ve engellilik oranı belirli bir seviyenin üzerinde olan çalışanlar tarafından sıklıkla araştırılmaktadır. Türkiye’de 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu, engelli memurların erken emeklilik hakkını düzenleyen temel mevzuattır. Bu kapsamda engelli memurlar, çalışma yılı ve sigortalılık süresi açısından normal çalışanlara göre daha avantajlı koşullarda emekli olabilirler.
5510 Sayılı Kanuna Göre Engelli Memur Emekliliği
5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu, 2008 yılında yürürlüğe girerek tüm sosyal güvenlik sistemini tek çatı altında toplamıştır. Bu kanun ile:
- SSK,
- Bağ-Kur,
- Emekli Sandığı
birleştirilmiş ve çalışanların haklarında standartlaştırma sağlanmıştır.
Engelli Memurlara Sağlanan Avantajlar
Kanuna göre engelli memurlar:
- Yaş şartına takılmadan emekli olabilir,
- Çalıştıkları süre boyunca ek prim avantajı kazanır,
- Hizmet süresi kısaltılır.
Engelli Memurlar İçin Emeklilik Şartları
Sigortalılık Başlangıcı
Engelli memurların emeklilik şartları, sigortalılık başlangıcına göre değişir. 2008 öncesi ve 2008 sonrası girişlerde farklı kurallar uygulanır.
2008 Öncesi Sigortalı Olanlar
- Emekli Sandığı kapsamında çalışan engelli memurlar, 5510 öncesi farklı haklara sahiptir.
- Bu kişiler 5434 sayılı Kanun hükümlerine göre değerlendirilir.
2008 Sonrası Sigortalı Olanlar
- 01.10.2008 sonrası işe başlayan engelli memurlar 5510 sayılı Kanun hükümlerine tabidir.
- Burada hizmet süresi + engel oranı belirleyici olur.
Engel Oranına Göre Emeklilik Süreleri
Engelli memurun emeklilik tarihi, sağlık raporundaki engel oranına göre belirlenir.
| Engel Oranı | Hizmet Süresi | Emeklilik Koşulu |
|---|---|---|
| %40 – %49 | 18 yıl – 4680 gün | Yaş şartı yok |
| %50 – %59 | 16 yıl – 4320 gün | Yaş şartı yok |
| %60 ve üzeri | 15 yıl – 3960 gün | Yaş şartı yok |
5510 Sayılı Kanuna Göre Engelli Memurun Avantajları
Normal Emeklilik ile Farkı
Normal memurlar için emeklilik koşulları:
- 25 yıl hizmet süresi
- 9000 prim günü
- Yaş şartı (erkeklerde 60, kadınlarda 58 ve üzeri)
Engelli memurlar için ise bu şartlar düşürülmüştür.
Örnek Hesaplama
- %50 engelli raporu olan bir memur, 16 yıl hizmet + 4320 gün prim ile emekli olabilir.
- Bu kişi 20 yıl çalışsa, normal emekliliğe göre 5-6 yıl erken emekli olur.
Sigortalı Hizmetlerin Emekliliğe Etkisi
SSK ve Bağ-Kur Hizmetleri
Engelli memur, memuriyetten önce SSK veya Bağ-Kur kapsamında çalışmış olabilir. Bu hizmetler, emeklilik süresine eklenir.
Hizmet Birleştirmesi
- Memuriyetten önceki hizmetler SGK tarafından birleştirilir.
- Emeklilik süresine eklenerek avantaj sağlar.
Örnek Durum
- Bir engelli birey, 5 yıl özel sektörde SSK’lı çalıştıktan sonra memur olduysa,
- 15 yıl yerine 10 yıl daha memuriyet yaparak erken emekli olabilir.
Engelli Memur Emeklilik Başvurusu
- Engelli raporu alınır.
- Kurum aracılığıyla SGK’ya başvuru yapılır.
- SGK, raporu inceleyerek emeklilik onayı verir.
Gerekli Belgeler
- Sağlık kurulu raporu,
- Hizmet dökümü,
- Kurum yazısı,
- Emeklilik talep dilekçesi.
Emeklilikte Erken Çıkış İmkânları
Engelli memur ile malulen emekli memur arasındaki fark önemlidir.
- Engelli emekliliği doğuştan veya sonradan engeli olan herkesi kapsar.
- Malulen emeklilik ise çalışırken iş gücü kaybı %60’ın üzerine çıkanları kapsar.
Normal ve Engelli Memur Emeklilik Karşılaştırması
| Kriter | Normal Memur | Engelli Memur |
|---|---|---|
| Hizmet Süresi | 25 yıl | 15-18 yıl |
| Prim Günü | 9000 | 3960-4680 |
| Yaş Şartı | 58-60 | Yok |
| Avantaj | – | Erken emeklilik |
Özel Durumlar ve İstisnalar
15 Yıl ve 3600 Gün Kuralı
Bazı engelli memurlar, 15 yıl – 3600 gün şartıyla da emeklilik hakkı kazanabilir.
Vergi İndirimi Belgesi
Özellikle SSK’dan memurluğa geçenler için vergi indirimi belgesi emeklilik hesaplamasında avantaj sağlar.
Emekli Maaşı Hesaplaması
Engelli memurların emekli maaşı:
- Hizmet süresi,
- Prim günü,
- Gösterge ve ek göstergeler,
- Çalışılan kurum ve dereceye göre belirlenir.
Ortalama Maaş
2025 yılı itibarıyla engelli memur emekli maaşları ortalama 22.000 – 28.000 TL arasında değişmektedir.
Sigortalı hizmetinde 5510’a tabi olan engelli memur, engel oranına göre 15 ila 18 yıl arasında değişen hizmet süresi ile emekli olabilir. Normal emeklilikte aranan yaş ve yüksek prim şartı aranmaz. Böylece engelli memurlar, çok daha erken ve kolay şekilde emeklilik hakkı kazanır.
Sıkça Sorulan Sorular (SSS)
Engelli memur yaş şartı olmadan emekli olabilir mi?
Evet, 5510’a göre engelli memurlar için yaş şartı aranmaz.
%40 engelli memur kaç yıl çalışmalı?
18 yıl hizmet süresi ve 4680 gün prim gerekir.
SSK’dan geçen hizmetler emekliliğe sayılır mı?
Evet, hizmet birleştirmesi yapılarak SGK tarafından eklenir.
Engelli emekliliği ile malulen emeklilik aynı mı?
Hayır, engelli emekliliği doğuştan/raporlu kişileri kapsar, malulen emeklilik sonradan iş gücü kaybı yaşayanlar içindir.
Engelli memur emekli maaşı ne kadar olur?
2025 itibarıyla 22.000 TL – 28.000 TL arasında değişmektedir.
