İşçi Çalışanların Sorumlulukları ve Yükümlülükleri

İşçi çalışanların sorumlukları ve yükümlülükleri yasal haklardan faydalanabilmek için önem teşkil etmektedir. İş yeri, ofis ya da ajanslarda çalışan işçiler, belirli kurallara uyarak talep edilen görevleri yerine getirmekle sorumludur. Her işçinin buna göre uyması gereken kuralları vardır. Bu görev ve sorumluluklar ise Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından oldukça net şekilde belirlenmiştir.

Çalışan İşçilerin Sorumlulukları Nelerdir?

Çalışan kişilerin ödev ve sorumluluklarını yerine getirmesi, yasal olarak zorunludur. Bireysel olan hizmet sözleşmeleri ya da toplu iş sözleşmeleri kapsamında vatandaşların yerine getirmesi gereken tüm sorumluluklar açıkça belirtilmiştir. İşçiler, işe girmeden önce iş sözleşmesi imzalamaktadır.

Bu sözleşme kapsamında işçilerin işyerine karşı sorumlulukları açıkça belirtilmelidir. İşçilerin görevleri iş sözleşmesinde işin ve çalıştığı yerine özelliklerine göre belirlenmektedir.

İşçinin İşverene Karşı Tabi Olduğu Sorumluluklar Nelerdir?

İşçinin işverene karşı tabi olduğu sorumluluklar, vatandaşın yasal haklardan faydalanmasını sağlar. Buna göre:

• İşçi çalıştığı işyerinde, mesai saatleri içinde farklı bir yerde çalışamaz. Ancak dilerse mesai bitiminden sonra farklı bir yerde çalışabilir.
• İşçinin iş sırasında genel ahlak ve iyi niyet kurallarına uygun davranması gerekmektedir.
• Vatandaşların işe başlama tarihinden itibaren 1 ay içerisinde Sosyal Güvenlik Kurumu’na durumu bildirmesi gerekmektedir. Bu sorumluluk hem işveren hem de işçi için yasal bir temeldedir. Aksi halde hem işverene hem de işçiye cezai yaptırımlar uygulanacaktır.

İşçinin İş Yerine Karşı Sorumlulukları Nelerdir?

İşçinin çalıştığı iş yerine karşı yasal sorumlulukları bulunmaktadır. Bu sorumluluklar iş yerinin içeriğine göre değişebilir. Özellikle riskli ya da çok riskli iş yerlerinde işçinin bu sorumlulukları yerine getirmemesi, iş sözleşmesinin feshedilmesine yol açabilir. İşçi, işveren tarafından sağlanan güvenlik kurallarına ve önlemlerine harfiyen uymak zorundadır.

Aksi halde işten çıkarılması söz konusu olacaktır. Bunun yanı sıra işçinin belirlenen saatler içerisinde işini teslim etmesi gerekmektedir. İşverenler de aynı şekilde işçileri kendi işleri için kesinlikle kullanamaz.

Ayrıca işçinin işveren tarafından verilen tüm iş giysilerini giymesi gerekmektedir. Koruyucu ekipmanların doğru kullanılması ve iş sağlığını tehdit edecek şekilde eksik giyilmemesi gerekmektedir. İşyerinde sağlığı riske atacak ya da kişilerin hayatını tehlikeye sokacak durumlara karşı yetkililerin bilgilendirilmesi gerekmektedir.

Çalışanın Hak ve Sorumlulukları Nelerdir?

Çalışanların hak ve sorumlulukları, iş akdinin sonlanmasından sonra vatandaşların yasal haklarını alıp almayacağını belirlemektedir. İşyerinde meydana gelen kazalar, ölümler ya da sakatlanmalar durumunda haklı ve mağdur olan taraf olan işçilerin yasal haklarını kullanabilmesi için sorumluluklarını yerine getirmesi gerekmektedir. İş yerinde, işveren tarafından talimat verilmesine rağmen kullanılmayan koruyucu ekipmanlar durumunda işçi haksız bulunmaktadır.

Bu durumda işçi hiçbir şekilde tazminat alamaz. Ancak koruyucu ekipmanlar ve güvenlik kurallarının tamamına uyulması durumunda kaza olması halinde hem işçi hem de işçi ailesi tüm tazminat ve tedavi masraflarını işverenden alabilmektedir.

Çalışan Hakları Nelerdir?

Çalışan hakları İş Kanunu kapsamında oldukça geniş bir çerçevede düzenlenmiştir. İşçi çalışanların sorumlukları ve yükümlülükleri aşağıdaki gibidir:

• İşçinin güvenli ve sağlıklı bir iş yeri ortamının olması gerekmektedir. Aksi halde işçi çalışmama hakkını kullanabilir.
• Olası tehlike ya da risk durumlarında işçi, işvereninden bu durumun düzeltilmesini talep edebilir.
• İşyerinde meydana gelebilecek tüm tehlikelere karşı şikayette bulunma hakkı vardır.
• İSG toplantılarına katılma hakkı vardır.
• Sağlık ve güvenlik haklarını kullanan işçiler, tüm haklara sahiptir. Bu sebeplerle ayrımcılığa maruz kalan vatandaşlar, yasal haklarını alabilmektedir.
• Ciddi şekilde işçiyi zarara sokabilecek işleri reddedebilir. İşi reddetmeden önce vatandaşın tehlikeyi ortadan kaldırması gerekmektedir.

İşveren Sorumlulukları Nelerdir?

İşverenlerin işçilere güvenli ve yasal temelli bir çalışma ortamı oluşturması gerekmektedir. İşverenin yasal sorumluluklarını yerine getirmemesi durumunda işçi işvereni uyarabilir. Çalışanların yasal sorumlulukları:

• İşverenlerin işyeri güvenliğini sağlaması gerekmektedir. İş güvenliği ile ilgili tüm eğitimlere katılmak zorunluluğu bulunmaktadır.
• İşyerinin tüm resmi güvenlik standartlarına uygun olması gerekmektedir.
• Tehlikeli koşulların rapor edilmesi ve işçilerin uyarılması gerekmektedir.
• İşyerinde bulunan tüm cihazların, makinelerin ya da araçların kurallarına uygun şekilde kullanılması gerekmektedir.
• İşle ilgili meydana gelen yaralanma ya da hastalıkların vakit geçmeden bildirilmesi gerekmektedir.

Asgari Ücretli çalışma Saatleri Nedir?

Haftalık ve günlük çalışma süresi İş Kanunu kapsamında 8 saat olarak belirlenmiştir. İş sözleşmesi kapsamında farklı bir çalışma süresi işçi tarafından kabul edilmemişse ve iş sözleşmesinde haftalık 45 saat çalışma süresi belirlenmişse, işçinin daha uzun süre çalıştırılması yasal olarak mümkün değildir. İşçinin rıza göstermesi durumunda bile bir senede 270 saatten daha fazla süreyle çalışması söz konusu değildir.

Günlük çalışma süresi ise maksimum 11 saat olmaktadır. İşçi ve işverenin anlaşması kapsamında çalışma süresi 45 saatin altı olarak belirlenebilir ancak 45 saatin üzerine çıkılması söz konusu değildir. Sosyal Güvenlik Kurumu işlemlerini 30 gün olarak hesaplamaktadır. Bundan dolayı aylık çalışma süresi 225 saat olarak belirlenmiştir.

Asgari Ücret Mesai Saat Ücreti Nasıl Hesaplanır?

Asgari ücret 2019 senesinde brüt olarak 2.558.40 TL olmaktadır. Net maaş se 2.20.90 TL olarak belirlenmiştir. Bu ücret içerisine asgari geçim indirimi de dahil edilmiştir.

Mesai ücreti olarak geçen fazla sürelerle çalışma (haftalık 45 saati aşan) durumlarında ücret yüzde 25 zamlı şekilde hesaplanmalıdır.

Saatlik ücret hesaplaması kapsamında vatandaşın alacağı mesai ücretleri belirlenmektedir. Asgari ücretli çalışan bir vatandaşın net saatlik ücreti ise 8,13 TL olmaktadır. Fazla mesai ücreti ise (asgari ücret alan vatandaşlar için) 12,20 TL olarak belirlenmiştir.

İş Kazası Geçiren İşçinin Hakları Nelerdir?

İş kazası geçiren işçinin yasal hakları İş Kanunu tarafından korunmaktadır. İş kazası geçiren vatandaşların sağlık durumları ve iş gücü kayıpları yapılacak muayene ve tedaviler kapsamında değerlendirilmektedir. Vatandaşın iş kazası ardından iş gücü kaybı varsa, SGK tarafından malulen emeklilik maaşı bağlanmaktadır. Şayet işçinin iş kazası geçirmesi, işveren ya da güvenlik ihlalleri sebebiyleyse, işçinin tazminat hakları da saklı tutulmaktadır.

İş kazası olduktan sonra vatandaşların çalışmadığı süre için geçici iş göremezlik ödeneği verilmektedir. Geçirdiği iş kazası sebebiyle sigortalı vatandaşın hayatını kaybetmesi durumunda, sigortalı kişinin bakmakla yükümlü olduğu kişilere bir gelir bağlanmaktadır.

İşten Çıkarılan İşçinin Hakları Nelerdir?

İşten kendi çıkan işçilerin herhangi bir yasal hakkı bulunmamaktadır. İşten kendi talebiyle istifasını yazan işçiler kıdem tazminatı alamaz. Fakat işçi mobbing, istismar ya da istifaya zorlanma gibi sebeplerle işten istifa etmişse ya da haksız sebeplerle işte baskı gördüğünü düşünüyorsa her zaman İş Mahkemeleri kapsamında haklarını arayabilir.

Asgari Ücretli Çalışan Kişilerin Hakları Nelerdir?

Asgari ücretle çalışan işçilerin yasal hakları diğer işçilerle tamamen aynıdır. Asgari ücretle çalışan vatandaşlar haftalık belirlenen çalışma süresinden daha uzun süre çalıştırılamaz. Bu işçiler mesaiye kaldığında belirlenen tutarda mesai ücretlerinin ödenmesi gerekmektedir. Yasal olarak tüm İş Kanunu haklarına sahiptir.

İstifa Eden İşçinin Hakları Nelerdir?

İstifa eden işçilerin herhangi bir hakkı yoktur. Tamamen kendi isteğiyle işten ayrılan vatandaşlar, herhangi bir kıdem ya da ihbar tazminatı alma hakkına sahip değildir. Ancak İşçi çalışanların sorumlukları ve yükümlülükleri yerine getirilmemişse ve durum işveren tarafından ispatlanmışsa, yasal haklar kaybedilmektedir.