Hangi Kodla Çıkışım Verilirse Kıdem Tazminatı Alabilirim?
Kıdem tazminatı alınabilmesi için işten çıkış bildirgesinde, kıdem tazminatı alınmasına engel oluşturmayan bir çıkış kodunun belirtilmesi gerekmektedir. Tazminatsız işten çıkartılan bireylerin, 10 sene içerisinde yasal yollara başvurarak tazminat isteme hakları bulunmaktadır.
İşten Çıkış Kodu Ne Anlama Gelmektedir?
İş akdi feshedildiğinde, SGK işten ayrılış bildirgesinde sigortalının işten çıkarılma nedenini belirten koda; işten çıkış kodu denmektedir.
İşten Çıkış Kodunun Önemi Hangi Kanunda Belirtilmektedir?
4857 sayılı İş Kanunu’nun 19. maddesi kapsamında, iş kodlarının önemi açıklanmaktadır.
İşten Çıkış Kodu Neden Önemlidir?
Sigortalının işten çıkartılması durumunda; kıdem veya ihbar tazminatı, işsizlik ödeneği alıp alamayacağını işten çıkış nedeni belirlemektedir. İşten çıkış nedeni ise; işten çıkış kodu ile belirtilmektedir. Hem işverenin hem de sigortalının haklarının korunabilmesi için çıkış kodu önemli olmaktadır.
İşten Çıkış Bildirimi Nasıl Olmalıdır?
İşten çıkış bildiriminin SGK’ya yapılması gerekmektedir. SGK’nın web sitesinden işten çıkış kodları kullanılarak bildirimde bulunulmalıdır. İşten çıkış tarihi ve sebebi, işveren tarafından bildirilmelidir.
Kıdem Tazminatı Alabilmek İçin Sağlanması Gereken Şartlar Nelerdir?
Kıdem tazminatı almak isteyenlerin 2 koşula uyması gerekmektedir:
- Çalışanının kendi isteği ve kusuru olmadan işsiz kalması gerekmektedir.
- İşten ayrıldıkları tarihin öncesinde minimum 1 yıllık bir çalışma sürelerinin olması istenmektedir.
Kıdem Tazminatı Alabilmek İçin İstisnai Durumlar Nelerdir?
Kendi isteği ile işten ayrılanların kıdem tazminatı alabilmeleri için bazı istisnai durumlar bulunmaktadır. Bu durumlar gerçekleştiğinde işverenin tazminat ödeme zorunluluğu oluşmaktadır:
- Kendi isteği ile işten ayrılan çalışan kadın ise; evlilik sebebi ile işten ayrılması durumunda, kıdem tazminatı alabilmektedir. Ancak bunun için evlilik tarihinden sonraki 1 yıl içerisinde işten çıkması gerekmektedir.
- Sigortalı erkek bireyler, askerlik nedeni ile işten ayrıldıklarında kıdem tazminatı talep edebilmektedirler.
- Malulen emeklilik sebebi ile işten ayrılanların kıdem tazminatı ödenmektedir.
- Normal emeklilik nedeni ile işten çıkılması durumunda kıdem tazminatı verilmektedir.
- Yaş haddinden dolayı işten ayrılanların kıdem tazminatı alma hakları bulunmaktadır.
- Sağlık problemleri sebebi ile işten ayrılan bireylerin kıdem tazminatları ödenmektedir.
Kıdem Tazminatı Alabilecek Olanların SGK İşten Ayrılış Kodları Nelerdir?
SGK işten ayrılış kodları aşağıdaki gibidir:
- 01: Deneme süreli iş sözleşmesinin işverence feshi sonucu kıdem tazminatı alınabilmektedir.
- 02: Deneme süreli iş sözleşmesini işçinin feshetmesi durumunda kıdem tazminatı ödenebilmektedir.
- 03: Belirsiz süreli iş sözleşmesini işçi feshettiğinde, kıdem tazminatı ödenmesi mümkündür.
- 04: Belirsiz süreli iş sözleşmesini işverenin haklı nedenlerden dolayı feshetmesi halinde, kıdem tazminatı ödenmesi zorunlu hale gelmektedir.
- 05: Belirli süreli iş sözleşmesi bittiğinde kıdem tazminatı alınabilmektedir.
- 08: Emeklilik ya da toptan ödeme sebebi ile işten ayrılanlara kıdem tazminatı ödenmektedir.
- 09: Malulen emeklilik sonrası kıdem tazminatı alınabilmektedir.
- 10: Ölüm durumunda kullanılan işten ayrılış kodudur.
- 11: İş kazası sonucunda ölüm gerçekleşmiş ise; bu kod ile çıkışının verilmesi gerekmektedir.
- 12: Askerlik sebebi ile işten ayrılıp kıdem tazminatı alacak olanlar için uygun koddur.
- 13: Kadın çalışanın evlilik nedeni ile işten ayrılması durumunda kullanılması gereken koddur.
- 14: Emeklilik için yaş haricinde diğer bütün koşulları sağlayanların işten çıkışı verilirken kullanılan koddur.
- 15: Toplu işçi çıkartılması durumunda kıdem tazminatı alınabilmektedir ve bu kodun kullanılması gereklidir.
- 16: Sigortalının sözleşmesi sona ermemiş ve aynı işverenin başka bir iş yerine nakli yapılacak ise; çıkış kodu 16 olmalıdır.
- 17: İş yerinin kapanması halinde kullanılacak koddur.
- 18: İşi sona erenlere uygun olan koddur.
- 19: Mevsim bitiminde iş akdi askıya alınanlar için kullanılan koddur. Ancak eğer tekrar çalışmayacak ise; 4 numaralı kod ile çıkışının verilmesi gerekmektedir.
- 20: Kampanya bitimlerinde tekrar başlatılacak şekilde iş akdi sonlananlar için kullanılmaktadır.
- 21: Statü değişikliklerinde çıkış verilirken kullanılacak koddur.
- 22: Diğer nedenler kapsamında sonlandırılacak iş akdi için uygundur.
- 23: İşçinin zorunlu nedenlerle feshetmesi durumunda kullanılmaktadır.
- 24: İşçinin sağlık nedeni ile feshetmesi halinde çıkış kodu 24 olmalıdır.
- 25: İşverenin ahlak ve iyi niyet kurallarına uymayan davranışlarının olması ve bu sebeple işçinin sözleşmeyi feshetmesi halinde kullanılmaktadır.
- 26: Disiplin kurulu kararı ile yapılan fesihlerde kullanılmaktadır.
- 27: Tutukluluk veya zorunlu sebepler ile işverenin feshetmesi halinde kullanılan çıkış kodudur.
- 28: Sağlık sebepleri dolayısı ile işverenin feshetmesinde kullandığı koddur.
- 29: İşçinin ahlak ve iyi niyet kurallarına uymayan davranışlarının olması ve bunların işveren tarafından tespit edilerek işçinin çıkışının verilmesi için uygun koddur.
- 30: Vizesinin süresi biten çalışanların iş akdinin askıya alınmasında kullanılan koddur. Vizesini yeniletmemesi durumunda, çıkış kodu 4 olmalıdır.
- 31: Borçlar Kanunu, Sendikalar Kanunu, Grev ve Lokavt Kanunu sebebi ile kendi istek ve kusuru haricinde feshetmesi halinde kullanılmaktadır.
- 32: 4046 sayılı kanun kapsamında 21. maddeye göre özelleştirme sebebi ile fesih gerçekleşir ise; kullanılmaktadır.
- 33: Gazeteciler tarafından sözleşmelerin feshedilmesi halinde kullanılan çıkış kodudur.
- 34: İş yeri devredilmişse, işin ya da iş yerinin niteliği değişmiş ise; buna bağlı fesihlerde kullanılan koddur.
- 36: Ohal/KHK sebebi ile kullanılmaktadır.
Kıdem Tazminatı Hesaplamasında Neler Ücrete Dahil Edilmektedir?
Kıdem tazminatına eklenen ödemeler şöyledir:
- Yemek ve yol yardımı
- Brüt tutar
- Kasa tazminatı
- Taşıt yardımı
- Eğitim yardımı
- Kıyafet yardımı
- Sosyal yardım tutarları
- Gıda ve yakacak yardımı
- Konut yardımı
- Unvan tazminatı
- Yıpranma tazminatı
- Kalifiye
- Çocuk yardımı
- Sürekli ödenen prim tutarları
- Nitelik zammı
- Sağlık yardımı
- Mali sorumluluk tazminatı
Kıdem Tazminatı Hesaplamasına Katılmayan Ödemeler Nelerdir?
Kıdem tazminatına dahil edilmeyenler şunlardır:
- Yıllık izin ve hafta tatil ücreti
- Evlilik yardımı
- Bayram ödemeleri
- Genel tatil ücreti
- Hastalık yardımı
- Doğum ve ölüm yardımları
- İzin sebebi ile verilen harçlık
- Teşvik ikramiyesi
- Seyahat primleri
- İş elbisesi ve koruyu malzemelerin ücretleri
- Devamlılık gerektirmeyen primler
- Tek seferlik ikramiyeler
- Fazla çalışma ücretleri
- İş arama yardımı ve harcırah
Kıdem Tazminatı Hesaplanırken Kesinti Yapılır Mı?
Kıdem tazminatından yapılan kesintinin oranı, binde 7.59’dur. Damga vergisi adı altında kesinti yapılmaktadır.
İş Yerinin Kıdem Tazminatını Ödememesi Durumunda Ne Yapılmalıdır?
Kıdem tazminatı alabilmek için gerekli koşulları sağlayan bireylerin öncelikle ihbar süresini dikkate alarak işverenlerine işten ayrılma taleplerini iletmeleri gerekmektedir. Ardından işvereni eğer kıdem tazminatını ödemez ise; işverene ihbarname gönderilmelidir. Noter aracılığı ile işverene ihbarname gönderilmesi durumunda; ihtarnamede bulunan süre içerisinde işverenin kıdem tazminatını ödemesi gerekmektedir. Ancak ödemez ise; kişinin iş mahkemesine başvurma hakkı bulunmaktadır. İkamet ettiği bölgedeki iş mahkemesine başvurmalıdır.
Kıdem Tazminatında Fon Düzenlemesi Yapılacak Mı?
Kıdem tazminatı için yeni bir sistem geliştirilmektedir. Fon sisteminin yürürlüğe girmesi, sigortalılar için avantajlı olacaktır. Ancak bu uygulamanın ne zaman uygulanmaya başlanacağı konusunda net bir bilgi bulunmamaktadır.
Sigorta başlangıc tarihim 6/7/1998 3953 günüm var çalıştığım iş yerinden kendi isteğimle ayrılsam tazminat alma hakkım varmı?