Hangi Hastalığa Yüzde Kaç Rapor Verilir? 2025 GÜNCEL MEVZUAT
Hangi hastalığa yüzde kaç rapor verilir sorusu, özellikle malulen emeklilik, engellilik oranı, vergi indirimi ya da bakıma muhtaçlık gibi konularla ilgilenen birçok vatandaşın gündemindedir. 2025 yılı itibarıyla yürürlükte olan Güncel Sağlık Kurulu Rapor Yönetmeliği, her hastalığın özelliğine göre belirlenen oran tablosunu esas alır. Bu oranlar, kişinin çalışma gücünü, yaşam fonksiyonlarını ve günlük aktivitelerini ne kadar etkilediğine göre belirlenir. İşte 2025 güncel mevzuatına göre hastalıklara verilen oranlar, başvuru süreci, örnek rapor değerlendirmeleri ve sıkça sorulan tüm detaylar...
Türkiye’de sağlık kurulu raporları, Engellilik Ölçütü, Sınıflandırması ve Engellilere Verilecek Sağlık Kurulu Raporları Hakkında Yönetmelik esas alınarak düzenlenir. Bu raporlar, Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK), vergi daireleri, kamu kurumları ve özel işverenler tarafından resmi belge olarak kabul edilir.
Kısaca, “hastalık oranı tablosu”, kişinin sağlık durumunun iş gücüne ve sosyal yaşamına etkisini yüzde cinsinden ifade eder. Bu oran, engelli maaşı, vergi indirimi, emeklilik veya istihdam haklarından yararlanabilmek için temel belirleyicidir.
Sağlık Raporu Oranı Nedir?
Sağlık raporu oranı, kişinin bedensel, ruhsal, zihinsel veya duyusal kayıplarının toplamını temsil eder. Bu oran, bir hastalığın çalışma gücü kaybına olan etkisini yüzdelik olarak gösterir.
| Oran Aralığı | Anlamı | Açıklama |
|---|---|---|
| %0 – %39 | Hafif düzey | Haklardan yararlanılamaz |
| %40 – %59 | Orta düzey | Engelli sayılır, bazı haklardan yararlanabilir |
| %60 – %79 | Ağır düzey | Malulen emeklilik veya vergi indirimi hakkı doğar |
| %80 – %100 | Tam kayıp | Bakıma muhtaçlık ve özel destek hakları oluşur |
2025 Güncel Yönetmeliğe Göre Değerlendirme Ölçütleri
2025 yılında Sağlık Bakanlığı tarafından yürürlüğe giren güncel yönetmelik, hastalık oranlarını belirlerken aşağıdaki kriterleri dikkate alır:
- Hastalığın türü ve kronikliği
- Organ veya sistem kaybının kalıcılığı
- Günlük yaşam aktivitelerine etkisi
- Tedaviye yanıt durumu
- Fonksiyonel sınıflandırma (WHO kriterleri)
Bu unsurlar, Sağlık Kurulu Raporu düzenlenirken esas alınır ve “tek hastalık oranı” ile “bileşik oran” yöntemleriyle toplam oran hesaplanır.
Hangi Hastalıklara Yüzde Kaç Rapor Verilir? (Detaylı Tablo)
Aşağıdaki tablo, en sık karşılaşılan hastalıklara ait yaklaşık oranları 2025 yılı güncel mevzuatına göre göstermektedir:
| Hastalık | Verilen Ortalama Oran (%) | Açıklama |
|---|---|---|
| Şeker (Diyabet) | %20 – %40 | Komplikasyonlara göre değişir. |
| Hipertansiyon | %10 – %30 | Kalp-damar etkisine göre belirlenir. |
| Kalp Yetmezliği | %40 – %80 | EF değerine ve NYHA sınıfına göre değişir. |
| Böbrek Yetmezliği | %40 – %90 | Diyaliz gereksinimine göre değişir. |
| Epilepsi | %30 – %60 | Nöbet sıklığına göre değişir. |
| Astım | %20 – %50 | Solunum kapasitesi testine göre belirlenir. |
| Görme Kaybı | %40 – %100 | Tek veya iki göz kaybına göre hesaplanır. |
| İşitme Kaybı | %20 – %90 | Desibel kaybına göre belirlenir. |
| Felç (Hemipleji) | %70 – %100 | Hareket kısıtlılık derecesine bağlıdır. |
| Zihinsel Gerilik | %50 – %90 | IQ değerine göre sınıflandırılır. |
Engelli Raporu Hesaplama Yöntemi
Kişide birden fazla hastalık varsa, her bir hastalık oranı Balthazard Formülü ile birleştirilir. Bu yöntem, hastalıkların birbirine etkisini dikkate alarak toplam engellilik oranını hesaplar.
| Hastalık | Oran (%) | Balthazard Hesaplama |
|---|---|---|
| Şeker (Diyabet) | 30 | 30 |
| Hipertansiyon | 20 | (100-30)×20/100 = 14 |
| Toplam | 30 + 14 = %44 |
Sonuçta bu kişinin toplam engellilik oranı %44 olur. Bu oran, yasal olarak “engelli” kabul edilmesi için yeterlidir.
Rapor Oranı Nasıl Artırılır?
Bazı durumlarda hastalık ilerledikçe oran artırılabilir. Bunun için yeniden değerlendirme talebi yapılabilir. Aşağıdaki nedenler, rapor oranının yükselmesine zemin hazırlar:
- Kronik hastalığın ilerlemesi
- Yeni komplikasyonların ortaya çıkması
- Tedaviye yanıt alınamaması
- Yeni tanı konulması
Bu durumda, birey yeniden tam teşekküllü devlet hastanelerine başvurarak sağlık kurulu muayenesi talep eder.
Engelli Raporu İçin Başvuru Süreci
Engelli raporu almak isteyen bireyler, 2025 yılında aşağıdaki adımları izlemelidir:
| Adım | Açıklama |
|---|---|
| 1 | Aile hekiminden sevk alınır. |
| 2 | Yetkili hastanelerden randevu oluşturulur. |
| 3 | Uzman doktor muayeneleri tamamlanır. |
| 4 | Sağlık Kurulu toplanır ve oran belirlenir. |
| 5 | E-rapor sistemi üzerinden sonuç görüntülenir. |
Rapor sonucu, SGK ve diğer resmi kurumlar tarafından otomatik olarak erişilebilir.
Raporla Alınabilecek Haklar
Rapor oranına göre bireylerin yararlanabileceği sosyal haklar değişir. İşte örnek bir tablo:
| Rapor Oranı (%) | Haklar |
|---|---|
| %40 – %59 | Engelli kimlik kartı, gelir vergisi indirimi |
| %60 – %79 | Malulen emeklilik hakkı |
| %80 – %100 | Bakıma muhtaç aylığı, evde bakım yardımı |
| %90 ve üzeri | Araç alımında ÖTV muafiyeti, indirimli ulaşım |
Bu oranlar, engelli bireyler için büyük kolaylık ve sosyal güvence sağlar.
2025 Güncel Mevzuatta Yapılan Değişiklikler
Yeni düzenlemeye göre, raporlar artık e-rapor sistemi üzerinden otomatik olarak tüm kamu kurumlarıyla paylaşılmaktadır. Bu sayede vatandaşların ayrıca belge ibraz etmesine gerek kalmamıştır.
Ayrıca kronik hastalıkların (örneğin diyabet, KOAH, epilepsi) kontrol altında olsa dahi belirli oranlarda sabitlenmesi sağlanmıştır.
Engelli Raporu ve Emeklilik İlişkisi
Birçok vatandaş için engelli raporu, erken emeklilik hakkı elde etmenin ana koşuludur. Engelli birey, belirli oranı geçerse yaş şartı aranmadan emekli olabilir.
2025 yılında yürürlükte olan uygulamaya göre:
| Engellilik Oranı | Sigorta Süresi | Prim Gün Sayısı |
|---|---|---|
| %40 – %49 | 18 yıl | 4680 gün |
| %50 – %59 | 16 yıl | 4320 gün |
| %60 ve üzeri | 15 yıl | 3960 gün |
Bu haklar, engelli vatandaşların çalışma hayatına daha adil koşullarda katılmasını sağlar.
Rapor Oranı Kaç Olursa Vergi İndirimi Alınır?
Vergi indiriminden yararlanmak için en az %40 oranında engellilik raporu gereklidir. Bu oranla birlikte gelir vergisi matrahından belirli indirim yapılır.
Ayrıca çalışan bireyler, bu oranla erken emeklilik hakkı da elde edebilir.
Hatalı Rapor Durumunda Ne Yapılır?
Bazı durumlarda vatandaşlar, hastalık oranının düşük verildiğini düşünerek itiraz edebilir.
İtiraz süreci şu şekildedir:
- İl Sağlık Müdürlüğü’ne yazılı dilekçe ile başvuru yapılır.
- Kişi farklı bir hastaneye sevk edilir.
- Yeni rapor sonucu farklıysa, Hakem Hastane kararı esas alınır.
Bu karar, tüm kurumlar için bağlayıcı niteliktedir.
Rapor Oranlarının Birleştirilmesi
Birden fazla hastalığı olan kişilerin toplam oranı Balthazard Formülü ile hesaplanır. Ancak bu yöntem yalnızca farklı organ sistemlerini etkileyen durumlarda geçerlidir.
Örneğin hem görme kaybı hem de şeker hastalığı olan bir kişinin toplam oranı bileşik hesaplanır.
Sürekli ve Süresiz Rapor Arasındaki Fark
| Rapor Türü | Geçerlilik Süresi | Kullanım Alanı |
|---|---|---|
| Sürekli Rapor | Sınırsız | Kalıcı hastalıklar için verilir. |
| Süreli Rapor | 1–5 yıl arası | Tedaviyle düzelebilecek durumlarda verilir. |
Süreli rapor süresi dolmadan yenilenmelidir; aksi halde bazı sosyal yardımlar kesilebilir.
Çocuklarda Engelli Raporu Oranları
Çocuklar için oranlar, yaş ve gelişim düzeyi dikkate alınarak hesaplanır.
Örneğin, otizm, zihinsel gerilik veya kas hastalıkları gibi durumlarda oranlar yetişkinlere göre farklılık gösterir.
| Hastalık | Ortalama Oran (%) |
|---|---|
| Otizm (hafif) | %40 – %60 |
| Otizm (ağır) | %80 – %100 |
| Zihinsel gerilik | %50 – %90 |
| Kas hastalıkları | %60 – %100 |
2025’te Raporun e-Devlet Üzerinden Sorgulanması
Artık sağlık kurulu raporları, vatandaşlar tarafından e-Devlet sistemi üzerinden kolayca görüntülenebilmektedir.
Bunun için “Sağlık Bakanlığı Engelli Sağlık Kurulu Raporu Sorgulama” hizmeti kullanılır.
Bu özellik sayesinde, raporun geçerlilik durumu, oranı ve tarihi çevrimiçi olarak kontrol edilebilir.
Rapor Oranı Yetersiz Gelenlerin Yapması Gerekenler
Rapor oranı beklenenin altında gelmişse şu adımlar izlenebilir:
- İl Sağlık Müdürlüğü’ne itiraz dilekçesi verilmesi.
- Hakem hastanede yeniden değerlendirme yapılması.
- Yeni laboratuvar ve görüntüleme sonuçlarının ibraz edilmesi.
- Gerekirse yargı yoluna başvurulması.
Raporun Kullanım Alanları
Raporlar sadece emeklilik için değil, birçok sosyal hak ve destek için gereklidir:
- Evde bakım maaşı
- Engelli kimlik kartı
- Ücretsiz ulaşım hakkı
- Vergi indirimi
- Araç alımında ÖTV muafiyeti
Tüm bu haklar, raporun geçerlilik oranına bağlıdır.
Sıkça Sorulan Sorular
1. Engelli raporu almak için en az yüzde kaç gerekir?
En az %40 oranında engellilik gereklidir.
2. Engelli raporu ne kadar sürede çıkar?
Ortalama 10–15 gün içinde sonuçlanır.
3. Rapor oranına itiraz edilebilir mi?
Evet, İl Sağlık Müdürlüğü’ne dilekçe verilerek itiraz edilebilir.
4. Rapor oranı e-Devlet’ten görülebilir mi?
Evet, “Engelli Sağlık Kurulu Raporu Sorgulama” ekranından görülebilir.
5. Engelli raporuyla hangi haklardan yararlanılır?
Vergi indirimi, erken emeklilik, ücretsiz ulaşım, bakım maaşı gibi haklardan yararlanılabilir.
Konuyla alakalı diğer içeriklerimize de bakınız:
