Çalışma Gücünde Yaşanan Kayıp İle Memurlar Nasıl Malulen Emekli Olur?

Çalışma gücünde yaşanan kayıp, kişinin mesleki görevlerini yerine getirmesini engelleyen ciddi sağlık sorunlarını ifade eder. Bu tür bir kayıp yaşayan memurlar, mevcut durumlarıyla çalışmaya devam edemediklerinde malulen emeklilik hakkını elde edebilirler. Özellikle kamu personeli için bu süreç, 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu çerçevesinde yürütülür ve belirli şartların sağlanması gerekir.

Memurların malulen emekli olabilmesi için en az %60 oranında iş gücü kaybı yaşadığının sağlık kurulu raporuyla belgelenmesi gerekir. Ayrıca, en az 10 yıl sigortalı hizmet süresi ve 1800 gün prim ödemesi şartı aranır. Ancak kişi başkasının sürekli bakımına muhtaçsa 10 yıl şartı aranmaz. Bu emeklilik türü, çalışanı koruma amacı taşır ve kişinin sağlık durumuna uygun bir hayat sürdürebilmesini hedefler.

Malulen Emeklilik Nedir?

Malulen emeklilik, bir çalışanın ağır bir hastalık veya engel nedeniyle iş gücünü büyük ölçüde kaybetmesi sonucu, çalışamaz duruma gelmesiyle elde ettiği yasal emeklilik hakkıdır. Memurlar açısından bakıldığında bu durum, görevlerini sürdüremeyecek kadar sağlık sorunu yaşayan kişilerin, belirli şartlar altında çalışma hayatından ayrılarak sosyal güvenceye kavuşması anlamına gelir.

Bu tür bir emeklilikte aranan en temel kriter, çalışma gücünün en az %60 oranında azalmış olmasıdır. Bu oran, yetkili sağlık kurulu tarafından verilen resmi raporla belgelenmelidir. Ancak sadece hastalık tanısı değil, bu hastalığın kişinin iş yapabilme becerisi üzerindeki etkisi dikkate alınır.

Kimler Malulen Emekli Olabilir?

Malulen emeklilik hakkı şu durumdaki memurları kapsar:

• Kanser, böbrek yetmezliği, MS, Parkinson, organ nakli gibi ağır hastalıklar geçirenler.
• Psikiyatrik rahatsızlıklar nedeniyle uzun süre tedavi görenler.
• Uzuv kaybı yaşayanlar (örneğin kol, bacak, göz gibi).
• Nörolojik hastalıklar nedeniyle hareket kısıtlılığı yaşayanlar.
• Kalp yetmezliği gibi kronik ve ilerleyici hastalıklar bulunanlar.

Bu kişilerin malulen emekli olabilmesi için yukarıdaki kriterleri karşılamaları ve durumlarını resmî belgelerle kanıtlamaları gerekir.

Malulen Emeklilik Şartları Nelerdir?

Malulen emeklilik için belirli yasal şartların sağlanması gerekir. Bu şartlar, kişinin sağlık durumunu ve sigortalılık süresini esas alır. Özellikle kamu görevlileri için bu kriterler Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) tarafından net olarak belirlenmiştir. Aşağıda bu şartları başlıklar hâlinde inceleyelim:

1. En Az %60 Çalışma Gücü Kaybı

• Yetkili hastanelerden alınan sağlık kurulu raporu, memurun mesleğini yapamayacak durumda olduğunu göstermelidir.
• Rapor, SGK’nın belirlediği kriterlere uygun hazırlanmalı ve en az %60 oranında iş gücü kaybı belirtilmelidir.

2. En Az 10 Yıl Hizmet Süresi

• Malulen emeklilik için memurun en az 10 yıl fiilî hizmet süresi bulunmalıdır.
• Bu süre, toplam çalışılan gün sayısına göre hesaplanır.

3. 1800 Gün Prim Ödemesi

• Memurun en az 1800 gün sigorta primi ödemiş olması gerekir.
• Ancak bu şart, kişinin başkasının bakımına muhtaç hâlde olması durumunda aranmaz.

4. Görevdeyken Hastalık Oluşması

• Kişinin sağlık sorunu, memuriyette görevliyken ortaya çıkmalıdır.
• Göreve başlamadan önce var olan hastalıklar kapsam dışındadır.

5. Sağlık Kurulunun Onayı

• Sağlık kurulu raporu, SGK tarafından incelenir ve onaylanır.
• SGK onayı olmadan malulen emeklilik mümkün değildir.

Malulen Emeklilik Şartları Tablosu