Basit Usulde Vergilendirme Nedir, Kimler Mükellef Olur?

Hükümet tarafından açıklanan esnafa kira desteği için basit usulde vergi mükelleflerinin bu destekten yararlanabilecek olmaları söz konusu olunca basit usulde vergilendirmenin ne olduğu merak edilmeye başlandı. Bu durum geçerli olursa sağlanacak kira desteğinden sadece basit usulde vergilendirmeye tabii olanlar yararlanabilecekler.

Basit Usulde Vergilendirme Nedir?

Esnaf için devlet tarafından sunulacak olan kira yardımının basit usulde vergiye tabi olan esnaf için geçerli olacağı öne sürüldü. Buna göre tüm esnaf sunulan destekten yararlanamayacakken, basit usulde vergilendirmenin de ne olduğu merak edilmeye başlandı. Basit usulde vergilendirme tanımı itibariyle bir hesap dönemi içinde elde edilmiş olan gelir ve giderler ve satılan malların alış bedelleri arasında uygulanmakta olan müspet fark için uygulanan vergilendirme olmaktadır. Gerçek usulde mükellef olanlar için gelir vergisi, stopaj vergisi ve KDV ödemesi yapılırken basit usulde olanlar için sadece basit usulde ticari kazançların vergisi ödenmektedir. Ödenecek vergi tutarı da elde edilen kazanç kapsamında belirlenmektedir.

Katma değer vergisi kanunu kapsamında basit usulde vergilendirmeye tabii olanlar mal ve hizmet teslimlerinde KDV ödemesi yapmamaktadırlar. Düzenleme dahilinde basit usulde vergilendirme yapan mükellefler mal teslimleri ya da hizmetlerini yaparken KDV hesaplaması yapmazlar, aynı zamanda bunlardan kaynaklı olarak mal ve hizmet alan mükellefler de KDV indirimi yapmazlar. Gerçek usulde vergilendirmeye tabii tutulanlardan mal ve hizmet satın alınması halinde ise ödenen KDV gider ve maliyet olarak kaydedilmektedir.

Basit Usulde Vergiye Dahil Olma Şartları Nedir?

Basit usulde vergilendirme şartları bu usulde vergiye tabii olmak için belirlenmiştir. Bu türden vergilendirmeye dahil olmak isteğe bağlı olmayıp gerekli şartların sağlanması gerekmektedir. Buna göre basit usulde vergiye tabi olma genel şartları;

• Kendi işinde bilfiil olarak çalışan ya da bulunmak, bu durumda işinde çalışan değil, yardımcı işçi kullanmak, seyahat, hastalık, ihtiyarlık, askerlik, tutukluluk gibi durumlarda işbaşı yapamamak olmak bu durumu bozmamaktadır,
• İşyeri mülkiyetinin iş sahibine ait olması halinde emsal kira bedeli, kira olması halinde ise kira bedeli toplamı büyükşehir belediyesi sınırları dahilinde 2020 yılında 11 bin TL’yi, diğer illerde ise 7 bin TL’yi geçmemiş olması,
• Ticari, mesleki ya da zirai faaliyetler yüzünden gerçek usulde gelir vergisinde tabi olmamak gerekmektedir.

Bunun yanında basit usule tabi olmak için özel şartlar da bulunmaktadır;

• Satın alınan malların olduğu gibi ya da işlendikten sonra satanların yıllık alım tutarlarının 140 bin TL’yi, yıllık satış tutarlarının da 220 bin TL’yi aşmaması,
• Gayri safi iş hasılatının 70 bin TL’yi geçmemesi,
• Kâr hadlerinin emsallerine göre düşük olarak tespit edilen emtia için akaryakıt, şeker ve bunlar gibi kâr hadleri benzerlerine göre düşük olan emtia için Maliye Bakanlığı tarafından belirlenen alım satım hadleri uygulanmaktadır.

Bu şartlar dahilinde basit usulde vergilendirme söz konusu olmaktadır.

Basit Usulde Vergilendirmeden Kimler Yararlanamaz?

Basit usul vergilendirmeden yararlananlar belirtilen şartları taşıyanlar oluşturmaktadır. Bunun dışında yararlanamayacaklar olanlar ise kolektif şirket ortaklığı, ödünç para verme işiyle uğraşanlar, kuyumcular, inşaat ve onarma işiyle uğraşanlar, sigorta firmaları, emlakçılar, aracılar, maden işletmeleri, şehirlerarası olacak şekilde yük ve yolcu taşımacılığı yapan firmalar, yıllık geliri belirtilen tutar üzerinde olanlar basit usulde vergilendirmeden yararlanamazlar.

Basit usulde kazanç tespitinin yapılması da hesap dönemi sonundaki emtia mevcudunun değeri hasılata eklenerek bulunmaktadır. Fakat burada kullanılmış olan sabit kıymetler gider olarak belirtilmez. Aynı zamanda basit usulde vergilendirmeye tabii olan mükelleflerin defter tutma yükümlülükleri de bulunmamaktadır.