2023 Kıdem ve İhbar Tazminatı Hesaplama Yöntemi

Kıdem ve ihbar tazminatlarının hesaplaması çalışılan süre ve alınan maaş baz alınarak yapılır. İş Kanununca çalışanları yeni bir iş bulana kadar koruyan kıdem ve ihbar tazminatı, belirli koşulların yerine getirilmesi halinde verilmektedir. 2023 yılında gelen asgari ücret ve memur maaşları ile birlikte azami tutarları değişen kıdem ve ihbar tazminatı hesaplama detayları ile ilgili merak ettiğiniz tüm ayrıntılara yazımızdan ulaşabilirsiniz.

Kıdem Tazminatı Nedir?

Kıdem tazminatı bir işverene ait bir ya da birkaç işyerinde çalıştıktan sonra işine son verilen ya da emekliliğe ayrılan çalışanın, işinde yıpranması nedeniyle geçmiş hizmetleri göze alınarak çalıştığı süreye göre hesaplanarak toplu olarak ödenen paradır. Kıdem tazminatı, çalışanın yaşadığı yıpranmayı telafi etmek adına emeklilikte ya da yeni bir iş bulana kadar geçecek sürenin telafisini sağlamak adına verilebilir. Bu nedenle halk arasında kıdem tazminatı için “Yıpranma Tazminatı” tabiri de kullanılır.

İhbar Tazminatı Nedir?

İhbar tazminatı haber verilmeksizin ya da ihbar süresi bitimi öncesinde işten çıkartılan çalışana işveren tarafından ödenmesi gereken tazminat türüdür. İş Kanunu ile çalışanlara tanınan ihbar tazminatı hakkı, alınan maaş ve çalışılan yıla göre hesaplanarak herhangi bir haklı gerekçe olmadan habersiz olarak ya da ihbar süresi içinde işten çıkartılan çalışana işveren tarafından ödenmektedir.

Kimler Kıdem Tazminatı Alabilir?

Kıdem tazminatı hak sahipliği İş Kanununca belirlenmiştir. İş Kanununa göre ilgili işyerinde az 1 yıl çalışılan ve işveren tarafından iş akdi haksız yere sonlandırılan çalışanlar kıdem tazminatı alabilmektedirler. Ayrıca gerekli koşulları sağladığı halde askerlik nedeniyle işten ayrılan bir erkek çalışan ve evlilik nedeniyle 1 yıl içinde işi bırakan çalışanlar da kıdem tazminatı hakkına sahiptirler.

İhbar Tazminatını Kimler Alabilir?

İhbar tazminatı hak sahipliği iş akdinin habersiz bir şekilde ya da ihbar süreleri içerisinde feshedilmesi ile elde edilir. Kıdem tazminatında olduğu gibi ihbar tazminatı için çalışılması gereken asgari süre belirlenmemiştir. 6 aydan az süre ile çalışanlar, gerekli koşulların sağlanması halinde işverenden 2 haftalık ücret tutarınca ihbar tazminatı alabilirler.

Kıdem Tazminatı Şartları

Kıdem tazminatı almak için gerekli şartlar Kanuna göre şu şekilde belirlenmiştir:

• Çalışan ile işveren arasındaki hizmet sözleşmesinin, İş Kanununa tabi olması,
• Çalışanın en az 1 tam yıl aynı işverene ait işyerinde çalışması,
• İşverenin haklı bir nedene dayanmadan çalışanın hizmet akdini sonlandırması.

İhbar Tazminatı Şartları

İhbar tazminatı alma şartları şunlardır:

• Çalışan ile işveren arasındaki hizmet sözleşmesinin belirsiz süreli olması,
• İşten çıkarmanın haklı bir nedene dayanmaması,
• Fesih bildiriminin yasal süreler içerisinde çalışana yapılmaması.

2023 Kıdem Tazminatı Tavanı Ne Kadar?

Kıdem tazminatı tavanı yeni yılda Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından yayınlanan genelgeye göre 2023 yılının ilk 6 ayı için geçerli olan kıdem tazminatı tavanı 17.904,00 TL olarak belirlendi.

2023 Kıdem Tazminatı Hesaplama

Kıdem tazminatının hesaplaması çalışılan süre, son 30 günlük brüt çalışan ücreti ve azami kıdem tazminatı tutarı değişkenleri çerçevesinde hesaplanır. Kıdem ve ihbar tazminatı hesaplama işleminin her ikisi için de çalışılan süre ile işçinin aldığı brüt ücret belirleyicidir.

Kıdem tazminatında ek olarak İş Kanununun 14. Maddesince tanımlanan “T.C. Emekli Sandığı Kanunu hükümlerine göre bir hizmet yılı için ödenecek azami emeklilik ikramiyesini geçemez” ibaresi belirleyici rol üstlenmektedir.

İlgili çerçeve doğrultusunda kıdem tazminatının hesaplaması 4 adımda şu şekilde paylaşılabilir:

1. Çalışanın ne kadar süre ile çalıştığı belirlenir.
2. Çalışanın aldığı son aldığı ve yol, yemek, vb. yan ödemeleri içeren brüt ücret ile hizmet yıl sayısı çarpılır.
3. Tam yıla tamamlanmayan günlük çalışma süreleri ile günlük brüt ücret çarpılarak, yıl ile çarpılan tutara eklenir.
4. Toplam hesaplanan tutardan %0,759 oranında damga vergisi kesilir ve geriye kalan tutar çalışana ödenecek kıdem tazminatı tutarını gösterir.

Kıdem Tazminatı Nasıl Alınır?

Kıdem tazminatı almak için çalışanın gerekli koşulları sağlamış olması gereklidir. En az 1 yılı çalıştığı işyerinden kendi hatası dışında işten çıkartılan çalışana, işveren tarafından kıdem tazminatı doğrudan ödenmelidir. Çalışanın bu hakkını kullanması için herhangi bir başvuru yapma zorunluluğu bulunmamaktadır.

İşveren, iş sözleşmesinin bitiminde derhal kıdem tazminatını ödemekle yükümlüdür. Bu yükümlülüğünü yerine getirmemesi halinde çalışan, iş sözleşmesinde belirlenmiş bir süre bulunmuyorsa kıdem tazminatı hakkını almak için yasal yollara başvurabilir. Yasalar bu süreçte ilk olarak ara bulucuya başvurulmasını zorunlu kılmaktadır. 5 yıllık zaman aşımı süresi içerisinde çalışan kıdem tazminatı almak için ara bulucuya müracaat ederek işveren ile görüşme gerçekleştirebilir.

Kıdem tazminatı konusu ara bulucuda çözüme kavuşmazsa çalışan işverene dava açabilir. Açılan dava sonrası hesaplanan kıdem tazminatı ile birlikte çalışan, mevduata uygulanan en yüksek faiz oranı tutarı da hesaplanmış hali ile kıdem tazminatını işverenden alabilir.

2023 İhbar Tazminatı Hesaplama

İhbar tazminatının hesaplaması çalışanın ne kadar süre ile çalıştığı ve aldığı brüt ücrete göre gerçekleştirilir. 6 aydan az çalışanlara da gerekli koşulların oluşması halinde ödenen ihbar tazminatının hesaplaması aşağıdaki gibi yapılır:

1. Çalışanın çalıştığı süre belirlenir.
2. Çalışılan süreye karşılık gelen ihbar tazminatı süresi ile çalışanın günlük brüt ücreti çarpılır.
3. Hesaplanan tutardan damga ve gelir vergisi kesilerek, kalan tutar herhangi bir tavan uygulamasına takılmadan işten çıkartılan çalışana ödenir.

İhbar Tazminatı Süreleri

İhbar tazminatında süreler ve işverence ödenmesi gereken ücretler arasındaki ilişki aşağıda paylaşılmaktadır:

1. Hizmet süresi 6 aydan az olan çalışanlar için ihbar tazminatı süresi 14 gündür.
2. Hizmet süresi 6 ay ile 18 ay arasında olan çalışanlar için ihbar tazminatı süresi 28 gündür.
3. Hizmet süresi 1,5 yıl ile 3 yıl arasında olan çalışanlar için ihbar tazminatı süresi 42 gündür.
4. Hizmet süresi 3 yıldan fazla olan çalışanlarda ihbar tazminatı süresi 56 gündür.

İhbar Süresi Ne Zaman Başlar?

İhbar süresinin başlangıcı istifanın sunulduğu ya da fesih ihbarında belirtilen bir süre bulunmaması halinde aynı gün ya da bir sonraki gün başlar. Bu tarihleri takip eden 2, 4, 6 ve 8 haftalık süreler çalışma süresine göre ihbar süresinin bitişine karşılık gelir.

İhbar Tazminatı Nasıl Alınır?

İhbar tazminatı almak için işten çıkartılan çalışan, herhangi bir müracaat etme zorunluluğuna sahip değildir. Tıpkı kıdem tazminatında olduğu gibi işveren tarafından fesihle birlikte ihbar tazminatının ödenmesi gereklidir. Eğer işveren ödeme yapmazsa fesih tarihi itibari ile çalışanın ara bulucuya başvurma hakkı bulunmaktadır. Ara bulucudan sonuç çıkmaması halinde çalışan, işverene mahkeme açarak ihbar tazminatını tazmin edebilir.

İhbar Süresini Beklemeden İşten Ayrılma

İhbar süresini beklemeden işten ayrılanlar işten ayrılma nedenine göre farklı prosedüre tabidir. İş Kanunun 24. Maddesine göre işçi, haklı bir nedene sahipse ihbar süresi olmadan fesih hakkına sahiptir. Haklı bir neden olmadan işinden istifa eden işçi, işverene ihbar tazminatı ödemekle yükümlüdür.

İhbar Tazminatı Ne Zaman Ödenir?

İhbar tazminatı ödeme tarihi 4857 sayılı İş Kanunun 17. Maddesine göre belirlenir. İşveren, iş akdini ihbar süresini gözetmeden feshederse kanuna göre ihbar tazminatını hemen ödemekle yükümlüdür. Ödenecek tutar ise kıdem ve ihbar tazminatı hesaplama yazımız detaylarında aktarılan ihbar süresi ve günlük brüt ücret kullanılarak hesaplanır.

Memur Kıdem Tazminatı Hesaplama

Memur kıdem tazminatı hesaplamasında 657 sayılı Kanunun 154. Maddesi “Katsayı” başlığına göre yapılır. Memurların kıdem tazminatı hesaplanırken gösterge ve memur maaş katsayısı çarpılarak yıllık kıdem tazminatı tutarı bulunur. Memuriyet süresi ile yıllık kıdem tazminatı tutarı çarpılarak hesaplama tamamlanır.

Kapıcı Kıdem Tazminatı Hesaplama

Apartman görevlilerinin kıdem tazminatları, normal kıdem tazminatı gibi hesaplanır. Kapıcılar, son 30 günlük aldıkları brüt ücret ile geçmişe dönük çalıştıkları her yılı çarparak alacakları kıdem tazminatı tutarına ulaşabilirler.

Asgari Ücret Kıdem Tazminatı Hesaplama

Asgari ücretlilerin kıdem tazminatı, giydirilmiş ücret üzerinden hesaplanır. 2023 yılında 10.008,00 TL olarak ödenen brüt asgari ücret tutarı, çalışılan yıl ile çarpılarak kıdem tazminatı tutarına ulaşılır.

Netten Kıdem Tazminatı Hesaplama

Kıdem tazminatı giydirilmiş ücret yani brüt ücretten hesaplanır. Çalışan aldığı net maaşa giyim, yemek, yol, vb. yan ödemeler ile gelir vergisini ekleyerek ulaştığı brüt ücret ile hizmet yılını çarparak kıdem tazminatına ulaşabilir.

Evlilik Kıdem Tazminatı Hesaplama

Evlilik nedeniyle işten ayrılan çalışanın kıdem tazminatı, normal kıdem tazminatı ile benzer hesaplanır. Çalışanın aldığı son 30 günlük brüt ücretin çalışılan süre ile çarpılması ile evlilik kıdem tazminatı hesaplaması yapılır.

İhbar Süresinde İş Aranır Mı?

İhbar süresinde çalışanlar, günde en az 2 saat yeni iş arama iznine sahiptirler. Bu izinler günlük 2 saat ya da toplu şekilde kullanılabilir. Bu süreler içerisinde çalıştırılan işçi için işverenler, yüzde 100 zamlı ücret ödemekle yükümlüdür.

Yurtdışı Borçlanması Başvurusu ve Hesaplama

SGK İş Göremezlik Rapor Ödeneği Nasıl Alınır

SGK ve Bağkur Hizmet Dökümü Sorgulama Ekranı