Memur Emeklileri İçin Yaşın Dolması mı Yoksa Yaşa Girilen Tarih mi Önemli?
Memur olarak görev yapan ve yaş haddini doldurması sonrasında hatalı ya da yanlış yaş hesaplanması sonucunda çalışmaya devam etmeleri halinde emeklilik konusunda dikkatli olunması gerekiyor. Bu süre içindeki primler emeklilik yaşına etki etmiyor.
Emeklilik İçin Yaş Dolumu Hesaplanması Nasıl Yapılıyor?
Emeklilik yaş hesaplama için öncelikle memurlar emekli olmadan önce yaptıkları hesaplamalarda tamamen alacakları aylıklar ve ikramiye konusuna odaklanmaktadırlar. Ancak en önemli nokta memurun hizmet süresi ve emekli olacakları yaş grubunun da hangi tarihte olması gerektiğidir.
Emeklilik hesaplamalarında memurlar için mutlaka yaşın dolum tarihi esas alınmaktadır fakat girilen yaştan gün alma kabul edilmemektedir. Buna göre emeklilikte yaş hesaplamalarında yapılması gereken hesaplama yaşın girildiği tarih değil yaşın doldurulduğu tarih olmaktadır. Örnek vermek gerekirse, 12.08.1978 tarihli bir memurun 53 yaşına tabi olması halinde ancak bu yaşın dolum tarihinden itibaren emekliliğe hak kazanabilecektir. Başka bir ifadeyle doğum tarihi + 53 olduğunda ortaya 12.08.2031 tarihi çıkmaktadır ve bu tarihten sonra hizmet süresi de tamamlandığında emekli olabilmektedir.
65 yaştan dolayı emeklilik işlemleri için de devlet memurları aynı şekilde geçerlidir. Dolayısıyla emeklilik yaş hesaplamalarında önemli olan yaşın doldurulduğu tarihtir.
Memur Yaş Hesaplamaları Nasıl Belirleniyor?
Memurlar için merak edilen bir diğer nokta da devlet memurlarının sosyal güvenlik işlemlerinde esas alınan doğum tarihlerinin nasıl belirlendiği üzerinedir. Devlet memurları genel itibariyle 18 yaşını doldurduktan sonra memur olabilmektedirler. Bu bakımdan 5434’e tabi olanlar hem görevde hem de emeklilikte geçerli olacak yaş sınırlamaları kanunlar çerçevesinde belirlenmiştir. Bu bakımdan 18 yaşın doldurulduğu tarihten itibaren memurluğa ilk kez başladıklarında kurumlarına ibraz ettikleri nüfuz cüzdanlarındaki doğum tarihleri temel alınmaktadır.
Bu noktada dikkat edilmesi gereken nokta nüfus cüzdanında daha sonra mahkeme kararı ile yapılacak yaş düzeltmeleri sigortaya girişten sonra yapılıyorsa, sigorta tarafından bu yaş düzeltmesi yapılmamaktadır. Haliyle yaş düzeltmelerinin yapıldıktan sonra sigorta girişinin yapılması daha avantajlı olacaktır.
5510’a tabi olanlar için ise ilk defa zorunlu olarak çalışmaya başlanan tarihten itibaren yani SGK primlerine dahil olunan tarihteki doğum tarihi temel alınmaktadır. Yine 5510 için de çalışmaya başladıktan sonra yapılacak olan yaş düzeltmeleri dikkate alınmamaktadır ancak örneğin bir kişi 30 yaşında memur olmuşsa ve bu yaşa kadar yaş düzeltmesi yaptırmışsa temel alınacak yaş, düzeltme yapılan yaştır. Fakat memur olarak sigortaya giriş yapıldıktan sonra artık yaş düzeltmesi uygulamak mümkün olmayacaktır.
18 Yaş Öncesi Memur Olarak Gösterilir mi?
Konuyla ilgili diğer bir nokta da memuriyet yaş sınırı konusundadır. Genel itibariyle en düşük yaş olarak 18 yaş temel alınmaktadır fakat 18 yaşın altında göreve başlanması halinde kazai rüşt kararları aranmaktadır. Bu şartların yerine getirenler 18 yaşın altında olsalar dahi memur statüsünden sosyal güvenliğe giriş yapabilmektedirler.
Bu uygulama Türk Medeni Kanunu ile koruma altına alınmış olup “Onbeş yaşını dolduran küçük, kendi isteği ve velisinin rızasıyla mahkemece ergin kılınabilir,” hükmü ile uygulanmaktadır. Hükümde geçen ergin kılınma işlemler sonucunda hukuksal işlemleri kişinin kendisinin yapabilmesini ifade etmektedir. Sosyal güvenlik sistemi için de geçerli olan durum budur, temel itibariyle 18 yaşın tamamlanması gerekirken ergin kılınmak suretiyle bir meslek ya da sanat okulunu bitirmeleri kaydıyla memur olarak göreve başlamaları mümkündür. Fakat bu kanun günümüzde pek uygulanmıyor çünkü önceki senelerde liseden mezun olma yaşı düşük olmasından ötürü ergin kılınma yöntemine başvurulsa da günümüzdeki eğitim sistemi ile birlikte liseden en az 18 yaşında mezun olunduğu için ergin kılınma yöntemi sık görülmüyor.