Kolay İşverenliğe Geçiş Nasıl Olur, Yapılır?

Türkiye’de çalışma hayatının en önemli sorunlarından biri kayıt dışı istihdamdır. Özellikle ev hizmetlerinde çalışan kişiler uzun yıllar boyunca sigortasız şekilde çalışmak zorunda kalmıştır. Temizlik görevlileri, çocuk bakıcıları, yaşlı bakımında görev alan kişiler ya da düzenli olarak ev işlerinde yardımcı olan çalışanlar çoğu zaman sosyal güvenlik haklarından yararlanamamaktadır. Bu durum hem çalışanı hem de devleti zarara uğratmaktadır. İşte bu noktada devreye Kolay İşverenlik Sistemi girmiştir. Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK), bu uygulama ile ev hizmetlerinde sigortalı çalıştırmayı çok daha basit bir hale getirmiştir.

Kolay İşverenlik sistemi, hem işverenin bürokratik yükünü azaltmak hem de işçinin haklarını güvence altına almak için hayata geçirilmiştir. Normal işverenlikte aylık bildirgeler, bordrolar ve karmaşık hesaplamalar yapılması gerekirken, kolay işverenlikte SGK bu işlemleri büyük oranda devralır. İşverenin yapması gereken yalnızca sisteme başvurmak ve ödemeleri düzenli yapmaktır. Böylece hem çalışan yasal güvenceye kavuşur hem de işveren cezai yaptırımlardan kurtulur. Peki, Kolay İşverenliğe geçiş nasıl olur, hangi adımlar izlenmelidir, kimler bu sistemden yararlanabilir?

Kolay İşverenlik Nedir?

Kolay işverenlik, SGK tarafından uygulamaya alınan, işverenin işçi bildirimlerini kolayca yapmasını sağlayan özel bir sistemdir. Özellikle ev hizmetlerinde çalışan sigortalılar için düzenlenmiştir. Bu sistemde işveren;

• İşçinin sigorta girişini ve çıkışını kolayca yapabilir,
• Her ay SGK’ya bildirge vermek zorunda kalmaz,
• Prim hesaplamaları SGK tarafından otomatik yapılır,
• İşverene sadece ödeme bilgisi iletilir.

Yani kolay işverenlik, klasik işverenlik modelinin sadeleştirilmiş halidir. Özellikle evinde temizlikçi, bakıcı, yardımcı gibi işçiler çalıştıran kişiler için son derece pratik bir çözümdür.

Kimler Kolay İşveren Olabilir?

Her işveren bu sisteme dahil olamaz. Kolay işverenlik için belirlenen kriterler vardır:

1. Ev hizmetlerinde düzenli olarak işçi çalıştıran kişiler.
2. Ayda 10 günden fazla süreyle sigortalı işçi istihdam eden işverenler.
3. Çocuk bakımı, yaşlı bakımı, ev temizliği gibi işler için işçi çalıştıran bireyler.
4. Küçük ölçekli işlerde bireysel işveren sıfatıyla işçi çalıştıran kişiler.

Büyük şirketler, fabrikalar veya toplu işçi çalıştıran işletmeler bu sisteme dahil olamaz. Sistem daha çok bireysel işverenler için düzenlenmiştir.

Kolay İşverenliğe Geçiş Şartları

Kolay işverenlik sistemine dahil olmak isteyenlerin yerine getirmesi gereken bazı şartlar vardır:

• Çalıştırılan işçi mutlaka ev hizmetlerinde görev almalıdır.
• İşçinin sigorta girişi yapılmış olmalıdır.
• İşverenin SGK’ya yazılı başvuru yapması gerekir.
• İşverenin SGK’ya borcu bulunmamalı ya da yapılandırılmış olmalıdır.
• Çalışma günleri 10 günden fazla olmalıdır.

Bu şartları sağlayan kişiler, kolay işverenlik başvurusu yapabilir.

Kolay İşverenliğe Geçiş Başvurusu Nasıl Yapılır?

Kolay işverenlik sistemine dahil olmak için izlenecek adımlar şunlardır:

1. SGK Başvurusu: İşveren, bağlı bulunduğu Sosyal Güvenlik Merkezi’ne giderek başvuruda bulunur.
2. Form Doldurma: “Kolay İşverenlik Talep Formu” doldurulur. Bu formda işverenin ve işçinin bilgileri yer alır.
3. Kimlik Belgeleri: İşveren ve işçinin kimlik fotokopileri teslim edilir.
4. İş Sözleşmesi: İşçi ile işveren arasında yazılı bir sözleşme hazırlanır.
5. Değerlendirme: SGK başvuruyu inceleyerek uygun bulursa işvereni sisteme dahil eder.

Başvurular genellikle aynı gün içinde sonuçlandırılır. İşveren, kolay işverenlik sistemine geçtiğinde prim bildirgeleri SGK tarafından otomatik hesaplanmaya başlar.

Kolay İşverenlikte Bildirimler Nasıl Yapılır?

Normal işverenlikte işveren her ay SGK’ya aylık prim ve hizmet bildirgesi göndermek zorundadır. Kolay işverenlikte ise bu süreç şu şekilde işler:

• SGK, işçinin prim gününü ve ödenecek tutarı otomatik hesaplar.
• Bu bilgiler işverene SMS veya e-posta yoluyla gönderilir.
• İşveren sadece ödemeyi gerçekleştirir.
• İşçinin sigorta primleri SGK sistemine otomatik olarak yansır.

Bu sayede işverenin bürokratik yükü büyük ölçüde ortadan kalkar.

Kolay İşverenlikte Prim Hesaplaması

Kolay işverenlik sisteminde primler işçinin aldığı maaşa göre hesaplanır. Hesaplama, asgari ücret üzerinden yapılır ve SGK tarafından işverene bildirilir.

Örneğin 2025 yılı için:

• Asgari ücret brüt tutar üzerinden prim oranı %37,5’tir.
• Bir işçi ayda 30 gün çalışıyorsa prim bu oran üzerinden hesaplanır.
• İşçi 15 gün çalışıyorsa prim yarıya düşer.

Ödenen Primler:

• Malullük, yaşlılık, ölüm sigortası
• Genel sağlık sigortası
• İşsizlik sigortası

Tüm bu kalemler tek bir ödeme içinde toplanır.

Kolay İşverenliğin Avantajları

Kolay işverenlik sistemi hem işveren hem de işçi açısından pek çok fayda sağlar:

• Bürokratik işlemler azalır. İşveren sadece ödeme yapar.
• Primler SGK tarafından hesaplanır. Hatalı işlem riski ortadan kalkar.
• İşçi sigortalı olur. Sağlık ve emeklilik haklarından yararlanır.
• Kayıt dışı istihdam azalır. Devlet vergi ve prim gelirlerini güvence altına alır.
• İşveren cezai yaptırımlardan korunur. Sigortasız işçi çalıştırma riskine girmez.

Kolay İşverenlikte Dikkat Edilmesi Gereken Noktalar

Her ne kadar sistem kolaylaştırılmış olsa da işverenin dikkat etmesi gereken bazı noktalar vardır:

• Prim ödemeleri zamanında yapılmalıdır.
• Çalıştırılan işçinin kimlik ve iletişim bilgileri doğru girilmelidir.
• SGK’dan gelen SMS ve bilgilendirmeler düzenli takip edilmelidir.
• İşçi işten ayrıldığında çıkış bildirimi yapılmalıdır.
• Yanlış beyan verilmesi durumunda işveren cezai yaptırımlarla karşılaşır.

Kolay İşverenlik ile Normal İşverenlik Arasındaki Farklar

Bu tablo, Kolay İşverenlik sisteminin özellikle ev hizmetleri için ne kadar avantajlı olduğunu göstermektedir.

Kolay işverenlik sistemi, Türkiye’de ev hizmetlerinde çalışanların sigortalı olmasını kolaylaştıran önemli bir uygulamadır. Bu sistem sayesinde işverenler karmaşık işlemlerle uğraşmadan işçi çalıştırabilir, işçiler ise sağlık ve emeklilik haklarını güvence altına alabilir. Başvurusu son derece basittir ve kısa sürede sonuçlanır.