Kısa Çalışma Ödeneği İkinci Başvurular Nasıl Yapılacak?

Koronavirüs önlemleri kapsamında normalleşme sürecinin bitmesi ve tekrar kısıtlamaların gündeme gelmesi ile birlikte lokanta, sinema, kafe gibi alanlar başta olmak üzere çeşitli alanlarda kısıtlamalar yapıldı. Bu durumda kısa çalışma ödeneği ikinci başvurular merak edilmeye başlandı.

Salgın Önlemleri Kapsamında Yeni Kararlar

Koronavirüs salgınının artması üzerine İçişleri Bakanlığı tarafından yayımlanan genelge kapsamında restoran, kafe, lokanta, pastane gibi gıda alanında faaliyet gösteren işletmeler ikinci bir duyuruya kadar sadece paket servis yapabilecekler. Ancak pek çok işletme paket servis yapma imkânına ya da müşteri sayısına sahip olmadığı için bu süreçte işletmelerini kapatmak zorunda kalacak. Bunun yanında sinema salonları, kahvehaneler, kır bahçeleri, internet kafeler, elektronik oyun salonları, bilardo salonları ve çay bahçeleri de yine ikinci bir karara kadar kapatılmış olacak. Alışveriş merkezleri ve berber, güzellik merkezleri ve marketler de sabah 10.00’dan akşam 20.00’ye kadar faaliyet gösterebilecek.

Kısıtlamaların yaygın olduğu sektörler perakende ticaret ve gıda ağırlıkta olan sektörler olarak öne çıkıyor ve bu alanlar istihdamın son derece yüksek olduğu alanlar. Bu iki sektör temelde Ağustos ayı rakamlarına göre 2 milyonu bulan sigortalı çalışan barındırıyor. Diğer alanlar da buna dahil edildiğinde toplam sigortalı çalışan sayısı 2,2 milyonu buluyor. Türkiye genelinde sigortalı işçi sayısı 14 milyon olduğu göz önünde tutulduğunda bu sektörler toplam sayısının yüzde 15’ini oluşturuyorlar ve ekonomik olarak kısıtlamalardan önemli ölçüde etkileniyorlar.

Kısa Çalışma Ödeneğinde İkinci Dönem

Salgının ilk döneminde işyerlerinin kapatma kararları alındığı aylarda toplamda 3,2 milyon kişi kısa çalışma ödeneğinden yararlanmıştı. Ödenek alanların sayısında Haziran ayından itibaren sanayi alanının normalleşme aşamasına girmesinden sonra düşme göstermiş ve 1 milyon civarına gerilemişti. İşten çıkarma yasağına da bağlantılı olarak 17 Nisan’da başlamış olan ücretsiz izin uygulamasından ise şimdiye değin toplamda 2 milyon 82 bin kişi yararlanmış oldu. Ekim ayında ise 540 bin ücretsiz izin desteği almış oldu.

Yeni kısıtlamalar söz konusu olduğu için faaliyetleri kısıtlanan ya da tümüyle durmuş olan sektörler için yeniden kısa çalışma ve ücretsiz izin uygulaması gündeme geldi. Kısa çalışma ödeneği uygulamasından Haziran ayının sonuna kadar kısa çalışma başvurusunda bulunmuş işyerlerinde çalışmakta olan ve isimleri İŞKUR’a bildirmiş olan çalışanlar yararlanabilecekler. Bu işyerlerine sonradan işe giren işçiler ise kısa çalışma ödeneğinden yararlanmayacaklar.

İkinci Kısa Çalışma Ödeneği Nasıl Alınır?

İkinci kısa çalışma ödeneği almak için ödenek başvurusunun yapılmış olduğu tarih kapsamında son 3 yılda en az 450 gün prim yatırmış olmak şartı ve 60 gün de hizmet sözleşmesi ile çalışmak gerekiyor. Prim günü koşullarının sonradan yerine getirilmesi halinde Haziran ayına kadar yapılmış olan başvuru listesinde isimleri bulunmuyorsa ödenekten yararlanamayacaklar. Kısa çalışmadan yararlanamayarak ücretsiz izne çıkarılmış olanlar ise günlük 39 TL tutarındaki nakdi ücret desteği almaya devam edecekler.

Bunun yanında Türkiye’de istihdam edilenlerin büyük bir kısmı sigortasız kişilerden oluşuyor. Ancak nakdi ücret ya da kısa çalışma ödeneğinden yararlanmak için SGK kapsamında yani sigortalı olmak gerekiyor. Bu bakımdan sigortasız çalışan kimselerin işletmeleri kapandıysa ya da kendileri izne çıkarılmışsa bu durumda herhangi bir ödenekten yararlanmaları mümkün olmayacak. Kısa çalışma ödeneğinin süresi ise 31 Aralık 2020 olarak açıklandı fakat yeni alınan kararlar kapsamında bu sürenin Haziran 2021 tarihine kadar uzatılması bekleniyor. Şimdilik işten çıkarma yasağı da 17 Ocak 2021 tarihine kadar geçerlilik taşıyor, yine bu karar da cumhurbaşkanlığı kararı ile Haziran 2021 tarihine kadar uzatılabilecek.