İş Kazası Tazminat Davası Nasıl Açılır, Ne Kadar Sürüyor? 2025 GÜNCEL
İş kazası, çalışanın işini yaptığı sırada ya da işle ilgili bir görev nedeniyle uğradığı, bedensel veya ruhsal zarara yol açan olaydır. Bu olay sonucunda kişi geçici ya da kalıcı iş göremez hale gelebilir, hatta hayatını kaybedebilir.
SGK tanımına göre bir olayın iş kazası sayılabilmesi için şu koşulların sağlanması gerekir:
| Kriter | Açıklama |
|---|---|
| İş ilişkisinin varlığı | Kişinin bir işverene bağlı olarak çalışıyor olması gerekir. |
| Kazanın iş sırasında olması | Kazanın iş yerinde veya işin yürütümü sırasında meydana gelmesi gerekir. |
| Zarar oluşması | Fiziksel ya da ruhsal bir zararın ortaya çıkması gerekir. |
| Nedensellik bağı | Kaza ile iş arasındaki bağlantının kanıtlanması gerekir. |
Bu tanım gereği, sadece iş yerinde değil; işe gidiş geliş sırasında, işverenin görevlendirmesiyle başka bir yerde veya iş ekipmanı kullanımı sırasında yaşanan olaylar da iş kazası sayılabilir.
İş Kazası Tazminat Davası Nedir?
İş kazası tazminat davası, iş kazası geçiren çalışanın, uğradığı zararın maddi ve manevi karşılığını almak için işverene karşı açtığı davadır.
Bu dava iki yönlü ilerler:
Maddi Tazminat Davası:
Çalışanın uğradığı gelir kaybı, tedavi giderleri, iş göremezlik oranı gibi maddi zararları kapsar.Manevi Tazminat Davası:
Çalışanın çektiği acı, elem, psikolojik travma gibi manevi zararların karşılanmasını amaçlar.
İş Kazası Tazminat Davası Kimler Tarafından Açılabilir?
Aşağıdaki kişiler iş kazası tazminat davası açabilir:
| Dava Açma Hakkı Olan | Açıklama |
|---|---|
| Kazaya uğrayan çalışan | Yaşadığı zararın karşılığını talep edebilir. |
| Vefat eden çalışanın yakınları | Eş, çocuk, anne, baba gibi mirasçılar maddi ve manevi tazminat talep edebilir. |
| Bakmakla yükümlü olunan kişiler | Gelir kaybına uğrayan kişiler de başvuru yapabilir. |
İş Kazası Sonrası Yapılması Gereken İlk İşlemler
Kazanın ardından delil ve belge toplamak, davanın geleceği açısından büyük önem taşır.
İşte adım adım yapılması gereken işlemler:
| Adım | Yapılacak İşlem | Açıklama |
|---|---|---|
| 1 | Kazayı SGK’ya bildirin. | En geç 3 iş günü içinde yapılmalıdır. |
| 2 | İşyeri tutanağı hazırlayın. | Olay yeri, tanık ifadeleri ve raporlar kayda geçirilmelidir. |
| 3 | Hastaneye gidin ve rapor alın. | Doktor raporu, kaza ile sağlık durumu arasındaki bağı gösterir. |
| 4 | Avukatla iletişime geçin. | İş hukuku uzmanı bir avukat süreci yönetmelidir. |
| 5 | Delilleri saklayın. | Kamera görüntüleri, fotoğraflar, iş güvenliği belgeleri önemli delillerdir. |
İş Kazası Bildirimi Nasıl Yapılır?
İşveren, kazayı en geç 3 iş günü içinde SGK’ya bildirmekle yükümlüdür.
Bildirimin yapılmaması halinde işverene idari para cezası uygulanır.
Kaza yaşayan çalışan da kendi adına bildirimde bulunabilir.
Bu işlem genellikle e-Devlet üzerinden yapılır.
İş Kazası Tazminat Davası Açma Şartları
Bir iş kazasının ardından dava açılabilmesi için aşağıdaki koşulların yerine getirilmiş olması gerekir:
| Şart | Açıklama |
|---|---|
| Kaza iş ilişkisi kapsamında olmalı | İşverenle sözleşme veya fiili ilişki bulunmalıdır. |
| İşverenin kusuru bulunmalı | İş güvenliği ihlali, eğitim eksikliği, denetimsizlik gibi nedenlerle. |
| Zarar meydana gelmiş olmalı | Fiziksel veya ruhsal zararın belgelenmesi gerekir. |
| Kaza SGK’ya bildirilmiş olmalı | Resmî kayıt oluşturulmalıdır. |
| Zamanaşımı süresi dolmamış olmalı | Genellikle 10 yıldır. |
İş Kazası Tazminat Davası Ne Kadar Sürer?
2025 yılı itibarıyla iş kazası davalarının süresi mahkemelerin yoğunluğuna göre değişmekle birlikte ortalama 12–30 ay arasında sonuçlanmaktadır.
Ancak bazı durumlarda süreç daha kısa sürebilir:
| Dava Türü | Ortalama Süre | Açıklama |
|---|---|---|
| Basit tazminat davası | 12–18 ay | Tek bilirkişi raporuyla sonuçlanabilir. |
| Ağır yaralanmalı dava | 18–24 ay | Birden fazla bilirkişi ve sağlık raporu gerekir. |
| Ölümle sonuçlanan dava | 24–30 ay | Manevi tazminat hesaplaması süreci uzatır. |
İş Kazası Tazminatı Nasıl Hesaplanır?
Tazminat hesaplamasında birçok değişken vardır:
İşçinin yaşı
Aylık geliri
İş göremezlik oranı
Bakmakla yükümlü olduğu kişiler
Kusur oranı
Aşağıdaki örnek tablo, temel hesaplama mantığını gösterir:
| Kriter | Değer | Açıklama |
|---|---|---|
| Aylık net gelir | 20.000 TL | İşçinin ortalama maaşı |
| İş göremezlik oranı | %40 | Sağlık kurulu raporuyla belirlenir |
| Yaş | 35 | Ortalama yaşam süresi 75 alınır |
| Tazminat formülü | 20.000 x 12 x (75-35) x 0.40 = 3.840.000 TL |
Bu rakam örnek olup, gerçek hesaplamada kusur oranı ve indirgeme katsayıları dikkate alınır.
SGK’nın Rolü Nedir?
SGK, iş kazası sonrası geçici veya sürekli iş göremezlik geliri bağlayan kurumdur.
Ancak SGK sadece sosyal güvenlik kapsamında ödemeler yapar.
Tazminat davası ise işverenin kusuruna dayalı olarak ayrıca açılır.
Yani SGK’dan maaş almak, tazminat hakkınızı ortadan kaldırmaz.
İş Kazası Sonrası Alınabilecek Haklar
| Hak Türü | Açıklama |
|---|---|
| Geçici iş göremezlik ödeneği | İyileşme süresince maaşın bir kısmı ödenir. |
| Sürekli iş göremezlik geliri | Kalıcı engel durumunda bağlanır. |
| Ölüm geliri | Vefat eden çalışanın yakınlarına bağlanır. |
| Cenaze yardımı | Ölüm halinde bir defalık nakdi yardım yapılır. |
| Tazminat hakkı | Mahkeme kararıyla işverenden alınır. |
İşverenin Sorumluluğu
İşveren, iş kazasını önlemek için tüm önlemleri almakla yükümlüdür.
Aksi halde kusurlu sayılır ve maddi-manevi tazminat ödemek zorunda kalır.
İşverenin alması gereken başlıca önlemler şunlardır:
İş güvenliği eğitimi verilmesi
Koruyucu ekipman sağlanması
Tehlikeli alanların işaretlenmesi
Düzenli denetim yapılması
Risk analizi ve raporlama
Kusur Oranı Nasıl Belirlenir?
Kusur oranı, bilirkişi raporuyla belirlenir.
Bu oran, çalışanın ve işverenin ihmali dikkate alınarak hesaplanır.
| Taraf | Kusur Oranı | Sonuç |
|---|---|---|
| İşveren %80 – Çalışan %20 | Çalışan tazminatın %80’ini alır. | |
| İşveren %50 – Çalışan %50 | Tazminat yarı yarıya düşer. | |
| İşveren %0 – Çalışan %100 | Tazminat hakkı doğmaz. |
Avukat Tutmak Zorunlu mu?
Hayır, ancak iş kazası davaları teknik ve hesaplama yoğun olduğu için iş hukuku uzmanı bir avukat tutmak son derece önemlidir.
Yanlış belge veya geç başvuru, davanın reddine neden olabilir.
Zaman Aşımı Süresi
İş kazası tazminat davalarında zamanaşımı süresi 10 yıldır.
Bu süre, kazanın meydana geldiği tarihten veya ölüm halinde yakınların haberdar olduğu günden itibaren başlar.
İş Kazası Davası Masrafları
| Masraf Kalemi | Ortalama Tutar (2025) | Açıklama |
|---|---|---|
| Dava harcı | 1.000 TL | Mahkemeye başvuru ücreti |
| Bilirkişi ücreti | 3.000–8.000 TL | Rapor kapsamına göre değişir |
| Avukatlık ücreti | %10–%20 | Kazanılan tazminat üzerinden alınır |
| Sağlık raporu | 500 TL | Hastane veya kurul raporu |
| Toplam ortalama | 10.000 TL civarı | Dava sürecine göre değişebilir |
İş Kazası Tazminatı Hangi Mahkemede Açılır?
Davalar iş mahkemelerinde açılır.
Ancak olayın niteliğine göre, görevli mahkeme şu şekilde değişebilir:
| Dava Türü | Görevli Mahkeme |
|---|---|
| İş kazası tazminatı | İş Mahkemesi |
| Ölüm halinde mirasçı davası | İş Mahkemesi |
| SGK gelir bağlama itirazı | İdare Mahkemesi |
Bilirkişi ve Raporlama Süreci
Mahkeme sürecinde bilirkişi raporları büyük önem taşır.
Raporlarda şu konular değerlendirilir:
Kaza koşulları
İşverenin ihmali
Çalışanın davranışı
Tazminat hesabı
İş göremezlik oranı
Mahkeme, rapor doğrultusunda nihai tazminat miktarını belirler.
Sigortasız Çalışanların Durumu
Sigortasız çalışanlar da iş kazası tazminat davası açabilir.
Ancak öncelikle mahkemeden sigortalı sayılma kararı alınması gerekir.
Bu süreç, işverenin sorumluluğunu daha da artırır.
Ölümle Sonuçlanan İş Kazalarında Tazminat
Eğer iş kazası ölümle sonuçlanmışsa, hak sahipleri maddi ve manevi tazminat davası açabilir.
Bu durumda tazminat hesabı, gelir kaybı ve destekten yoksun kalma oranı üzerinden yapılır.
İş Kazası Davalarında Sık Yapılan Hatalar
SGK’ya zamanında bildirim yapılmaması
Delillerin toplanmaması
Avukatla görüşülmemesi
Zamanaşımı süresinin kaçırılması
Yanlış hesaplama yapılması
Bu hatalar, tazminat miktarının düşmesine veya davanın reddedilmesine yol açabilir.
İş Kazası Davasında Tanıkların Önemi
Tanık ifadeleri, kazanın oluş şekli ve işverenin ihmali hakkında belirleyici olabilir.
Mahkeme genellikle en az 2 tanığın ifadesini dikkate alır.
Tanıklar genelde iş arkadaşları, amirler veya güvenlik görevlileridir.
İş Kazası Dava Örnekleri
| Yıl | Olay | Tazminat (TL) | Karar Süresi |
|---|---|---|---|
| 2023 | Fabrika makine kazası | 2.400.000 | 20 ay |
| 2024 | İnşaatta düşme | 3.100.000 | 24 ay |
| 2025 | Elektrik çarpması | 2.850.000 | 18 ay |
Bir iş kazası yaşadığınızda paniğe kapılmadan adım adım hareket edin.
Delil toplayın, bildirim yapın, avukatla çalışın ve yasal haklarınızı takip edin.
Unutmayın; iş kazası tazminat davalarında adalet sabırla işleyen bir süreçtir ama sonunda hakkınız size döner.
Sıkça Sorulan Sorular (SSS)
1. İş kazası davası açmak için SGK’ya bildirim zorunlu mu?
Evet, bildirim yapılmazsa dava açmak mümkün olmaz.
2. İş kazası tazminatı ne kadar sürede alınır?
Ortalama 12–30 ay arasında değişir.
3. İşverenin iflas etmesi tazminatı etkiler mi?
Hayır, SGK üzerinden haklar devam eder, işverenin mal varlığı da değerlendirilebilir.
4. İş kazasında kusurum varsa tazminat alamaz mıyım?
Kısmi kusur tazminatı azaltır ama tamamen ortadan kaldırmaz.
5. e-Devlet üzerinden dava açılabilir mi?
Hayır, dava mahkemede açılır; ancak evrak sorgulamaları e-Devlet üzerinden yapılabilir.
Bir yorum