Geriye Dönük Toplu Dul ve Yetim Aylığı Nasıl Alınır ?

Sigortalı çalışanın vefat etmesi halinde Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından geride kalan eşine ve çocuklarına bağlanan dul ve yetim aylığı almak için başvurularını geç yapmış olanlara toplu dul ve yetim maaşı ödemesi yapılmaktadır. Ancak bu ödemeyi talep etmek için belirli şartların yerine getirilmesi gerekmektedir.

Geriye Dönük Dul ve Yetim Aylığı Ödemesi Nasıl Yapılıyor?

Dul ve yetim aylığı konusunda ödeme almak için, üzerinden aylığa hak kazanılan sigortalının ölüm tarihinde aylık alma hakkı bulunanlar için aylık alma imkânı ölümü takip eden ayın başından itibaren başlamaktadır.

Ancak bu konuda herhangi bir başvuru yapılmamışsa, aylık bağlama işlemi ayın başına yetişmemişse ya da hak sahibi çocuk ve eş henüz başvurularını tamamlamamışsa, sigortalı kişinin vefatını takip eden ayın başından ilk ödemenin yapılacağı döneme kadar birikmiş olan aylıklar, aylık almaya hak kazanılması tarihinden itibaren hak sahiplerine toplu olarak ödenmektedir.

Buna göre 4B yani Bağkur sigortalısının vefatı durumunda, şayet vefat etmiş sigortalının Sosyal Güvenlik Kurumu’na prim borcu bulunuyorsa, bu durumda hak sahiplerinin bu borcun tamamını ödemelerini takip eden ayın başından itibaren aylık almaya hak kazanılmaktadır.

Fakat sigortalının vefat tarihinde aylık alma hakkı bulunmayan, daha sonra bu hakkı elde etmiş kişiler için ise aylık alma hakkının elde edildiği tarihi takip eden aybaşından itibaren aylık almaya hak kazanma durumu söz konusu olmaktadır. Bu durumdaki kişiyle ilgili aylık bağlama işlemleri de başvuruyu takip edecek ayın başına yetişmediği durumlarda, ayın başından ilk ödemenin yapılacağı döneme kadar geçecek aylıklar toplu olarak ödenecektir.

5 Yıllık Süre İçin Toplu Ödeme

5510 sayılı kanun çerçevesinde belirlenmiş yasa gereğince dul ve yetim aylıklarında geriye dönük ödemenin yapılabilmesi için süre sınırı bulunmaktadır. Bu süre de en fazla 5 yıllık süreyi kapsamaktadır. İlgili maddede husus; “Bu Kanunda aksine hüküm bulunmayan hallerde, iş kazası, meslek hastalığı, vazife malullük ve ölüm hallerinde bağlanması gereken gelir ve aylıkların, hakkın kazanıldığı tarihten itibaren beş yıl içinde istenmeyen kısmı zamanaşımına uğrar,” şeklinde ifade edilmiştir.

Toplu ödeme tutarı hesaplanması için ise hak sahipleri genel olarak en son aldıkları maaşa yönelik hesaplama yaptıkları için SGK tarafından kendilerine toplu maaş ödemesi durumunda eksiklik yapıldığı sonucuna varabilmektedirler. Örnek olarak başvuru üzerine vefat eden eş üzerinden kendisine 950 lira aylık bağlanmış olan eş, son 15 aya ait ölüm aylığını toplu olarak hak kazanmış kişi bu tutarı 15 ile çarpmakta ve kendisine ödenmesi gereken tutarı da 14.250 TL olarak hesaplamaktadır. Fakat SGK tarafından yapılacak ödemeler bu şekilde hesaplanmamaktadır.

Geriye Dönük Aylıkların Hesaplanması

Geriye dönük aylıkların hesaplanması için, hak sahibi SGK’ya bu kapsamda ne zaman başvuru yapmış olursa olsun, ölüm aylığının alınmaya başladığı tarih fark etmeksizin, bağlanacak ölüm; dul aylığı, vefat üzerinden ölüm aylığı bağlanacak kişinin ölüm tarihinde geçerli olan mevzuat temel alınarak hesaplanmaktadır. Buna göre aylığın ödeneceği tarihe kadarki söz konusu olmuş artış oranları uygulama kapsamına alınarak ödenecek tutar belirlenmektedir.

Bu yüzden hak sahibine toplu halde ödenecek maaşın da son alınan aylık tutarı üzerinde değil, hak sahibinin asıl maaşı almaya hak kazandığı tarihten itibaren ödenmesi gereken tutarlar üzerinden hesaplaması yapılmaktadır. Bu bakımdan önceden almış olacağı tutarlar ne kadarsa, başvuru yapıldığı tarih itibaren de bu aylara yönelik hesaplama yapılmakta ve geriye dönük dul ve yetim aylığı alanların toplu halde alacakları tutar belirlenmektedir.

İsteğe Bağlı Sigorta Primleri Düzenli Ödenmezse Ne Olur ?

SGK İş Kazası Hastalığı ve Ölüm Aylıklarında ki Zaman Aşımı

SGK Borcu Yoktur Belgesi (Yazısı), Nereden ve Nasıl Alınır?