Çalışanların SSK’larını Ödemeyen İşverene Yaptırım Ve Cezalar

Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) İl ve İlçe Müdürlüklerine bağlı gerçek ve tüzel kişi iş verenler kendilerine ait işyerlerinde çalıştırdığı her işçi için sigortalı işe giriş bildirgesi gönderip, içinde bulunulan ayı takip eden ayın 23’ü saat 23:59’ a kadar işçiden kesinti yaptığı SGK işçi payı (14%), SGK işçi işsizlik primi payı (1%) ile işverenin kendi payına düşen SGK işveren primi payı (22,5%) ve SGK işveren işsizlik primi payı (2%) toplam prim tutarını beyan eder, ayın sonunda da ilgili kuruma ödemesini yapar. Bu kesinti ve bildirimi yapmak tamamen işverenin sorumluluğundadır. SGK’lı çalışanın bildirim ve ödeme yükümlülüğü yoktur.

Günümüzde işverenler genellikle işçilerini SGK’sız çalıştırma meyli göstermektedirler. Bunun en belirgin nedeni işçinin işverene maliyetinin yüksek olduğu inanışıdır. Bu konuda geçmiş dönmelere nazaran ciddi gelişmeler olmuş sigortasız işçi çalıştırma cezası 2017 yılında etkin olarak görülmüş ve caydırıcılığı arttırılmıştır. Bu yönde SGK’sız işçi çalıştırma ihbar hattı (ALO 170) ile ya da bireysel olarak SGK müdürlüklerinde yazılı dilekçeyle SGK’sız işçi çalıştırma ihbar edilmekte ve SGK müfettişleri tarafından ivedilikle işleme alınıp sonuçlandırılmaktadır.

Günümüzde sigortasız işçi çalıştırma meylindeki işverenlere çalıştırdıkları bir SGK’sız çalışan için ne tür yaptırımlar uygulanmakta:

1. İşçinin işe giriş bildirgesini vermemiş olması (Hangi Deftere Tabi Olduğuna Bakılmaksızın): Asgari ücret x 2
2. Aylık prim ve hizmet bildirgesinde bildirmemesi her ay için 2 (İki) katı(Hangi Deftere Tabi Olduğuna Bakılmaksızın): Asgari ücret x 2
3. İşçi ücret bordrosunda bulunmadığından dolayı bordro geçersiz olur ve her ay için asgari ücretin yarısı kadar ceza kesilir (Hangi deftere tabi olduğuna bakılmaksızın): Asgari ücret x ½
4. Yasal defterleri SGK’sız işçi nedeniyle geçersiz hale gelir ve her ay için asgari ücretin yarısı ceza kesilir. (defter tutmak zorunda olmayan işverene bu ceza kesilmez.) : Asgari Ücret x ½

Bu cezalarla birlikte varsa işverenin yararlandığı teşvikler tamamı cezai işlemin sirayet ettiği aydan itibaren işverenden talep edilir.

Yargıtay, işverenin yatırmadığı primler konusunda işçinin bildirme ve ödeme sorumluluğunun olmadığı ve işçiden kesinti yapanın ve SGK’ na bildirge verenin işveren olduğunu bu nedenle işçinin ödenmeyen primlerinin yaşlılık aylığı (emeklilik maaşı) bağlanmasında engel olmadığını kararını almış, prim ve hizmet bildirgelerinin SGK’ na verilmesi ve ödeme yükümlülüğünün işverene, tahsilat yükümlülüğünün de SGK’ na ait olduğunu bu nedenle SGK primlerinin ödenip – ödenmemesi işçiyi etkilemeyeceğini ve sosyal haklarının tamamından faydalanacağını karara bağlamıştır.