Bağ-Kur’dan Yüksek Emekli Maaşı Almak İçin Ne Yapmalıyım?

Bu yazımızda bir çok kişinin aklında soru işareti olan emekli maaşı miktarı ile ilgili bilgi vereceğiz. Emekli maaşınızı nasıl daha yüksek alacağınızı ve nasıl hesaplayacağınızı adım adım anlatacağız.

Emekli Maaşı Nasıl Yüksek Olur?

Kişilerin sosyal güvenlik kurumuna bağlı olmasının öncelikli sonucu; ilk olarak sağlık güvencesi avantajından faydalanmak, uzun sürede de alacağı emekli parasıdır. Alacağı emekli parasının önemi, yalnızca aylık bağlanması değil, aynı anda da bağlanacak olan paranın Türkiye koşullarında geçimini sağlayacak yeterlilikte olmasıdır. Kişinin emekli parasının bir başka yönden önemi de emekli parasını alan bireyin vefatından sonrada bu paranın hala yaşayan karısına ve belirli kurallara dahil olmaları durumunda da çocuklarına ve hala yaşıyorlar ise anne-babaya verilmeye devam edecek olmasıdır. Bu yönden bakacak olursak kişinin alacağı emekli parasının miktarı çok mühimdir ve bu durumda bir açıdan aslında kişinin kendi inisiyatifindedir. Verilecek olan emekli parası miktarı iki değişkene bağlıdır.

Bu değişkenlerden ilki emeklilik zamanı itibarı ile kişinin güncel olan ortalama aylık geliri,  bir diğeri ise aylık bağlama oranıdır.

Ortalama aylık kazanç,  sigortalıların veya Bağ-Kur’luların esas kazançları dikkate alınarak hesaplanmakta olup, emekli aylığın miktarını belirleyen değişkenlerden biridir. Ortalama aylık kazancın bu yöntemle hesaplanması 01.10.2008 tarihi sonrası ödenmiş primler için esas olup, her üç kurum (SSK, Bağ-Kur ve Emekli Sandığı) için de esastır.

Ortalama aylık kazanç, 2000 senesinden önce ve 2000-1.10.2008 dönemleri arasında ise sigortalılık kurumları arasında farklı şekillerde hesaplanmaktaydı.

Aylık bağlama oranı ise 01.10.2008 tarihinden önce sigortalı olanlar için ilk 3600 günün (on yılın) her 360 günü (her tüm yılı) için % 3, sonra gelen her 360 gün yani tam yıl için ise %2 olmak suretiyle dikkate alınarak hesaplanmaktadır.

Yani, aylık bağlama oranı da ortalama kazançtaki gibi 01.10.2008 tarihinden önce farklı dönemler için başka yöntemle belirlenmekteydi.

Emekli aylığının bu iki değişkeni yukarıda yazdığımız gibi belirlendikten sonra,

“Aylık= Ortalama Aylık Kazanç X Aylık Bağlama Oranı” formülüyle bulunmaktadır.

Emekli parasının fazla miktarlarda olabilmesi için, hem sigorta primine esas kazancın fazla olması (belirlenmiş tavan miktarından veya tavana yakın miktardan gösterilmesi), hem de bireyin aylık bağlama oranının yüksek olması gerekir ki, bu da kişinin prim ödeme gün sayısının fazlalığına bağlıdır. Zira, fazladan ödenmiş her 360 günlük yani tam yıllık prim aylık bağlama oranını 2 (iki) puan yükseltmektedir.

Dolayısı ile, çalışan kişiler emekli paralarının fazla olmasını istiyorlar ise, hem çalıştıkları her zamanı kayıtlı (sigortalı) geçirmeleri, hem de sigorta primlerinin gerçek kazançları üzerinde gösterilmesi gerekmektedir.

Sosyal güvenlik reformuyla beraber emeklilik sistemi, bireylerin uzun zaman sigortalı olarak çalışmaları ve bu zaman içinde de primlerinin yüksekten ödenmesi üzerine yapılmıştır.

Bilhassa, SSK sigortalılık kurumuna dahil olanların emeklilik kurallarından olan asgari (minimum) prim ödeme gün sayısı ile emeklilik yaşı arasındaki fark büyütülerek, bireylere bir anlamda prim ödeme gün süresini doldurduktan sonra da belli bir kuruma kayıtlı çalışarak aylık bağlama oranlarını arttırmaları şeklinde yönlendirmede bulunulmuştur.

Bu durumu bir örnekle açıklamak gerekirse

20 (yirmi) yaşında SSK kurumunda 2010 yılında işe başlayan erkek bir birey, sürekli işe devam etmesi durumunda asgari (minimum) prim ödeme gün miktarını 20 (yirmi) yıl sonra (7200 prim ödeme gün sayısı) bitirecek ve birey 40 (kırk) yaşına gelmiş olacaktır. Bu bireyin, işi bırakması halinde aylık bağlama oranı (20x%2) % 40 olacaktır ve emeklik yaşı için (Türkiye’de bu yaş 60’tur) de 20 (yirmi) sene daha beklemek ile yükümlü kalacaktır. O zamana kadar emeklilik parasını alamaz. Bu bireyin ortalama aylık gelirinin 1.000 (bin) TL olduğu farz edilirse emekli parası 1.000 TL X%40=400 TL olacaktır.

Buna karşı bahsedilen bireyin emeklilik süresinin dolmasına kadar kuruma kayıtlı şekilde çalışmaya devam ettiği varsayıldığında, toplam 14.400 prim ödeme gün sayısına göre aylık bağlama oranı (40x% 2) %80’ne yani 2 katına çıkacak, emekli parası da 1.000 TLX%80=800 TL olacaktır.

Burada dikkat çekilmesi gereken bir konuda, emekli parası hesabında diğer değişken olan ortalama aylık gelirin düşmemesi için emeklilik parası için lazım olan asgari prim ödeme gün sayısı bitirildikten sonra primlerin yüksekten, en azından eskiye göre aynı şekilde ödenmesi şarttır.

Buradan anlayacağınız gibi, emekli aylığının hesabı tamamıyla kolay bir matematik problemi olup, bu problemin sonucunun fazla olması kanunen belirlenen hesaplama kurallarıyla beraber bizzat sosyal güvenlik sistemine dahil edilenlere bağlıdır. Bu neden ile herhangi bir kuruma bağlı olmayarak, kayıt dışı çalışmamaya özen gösteriniz.