Askerlik Dönüşünde İş Bulamayanlara 30 Günlük Süre
İşten çıkarma yasağının devam ettiği süre kapsamında işsiz kalanlar, işsizlik ödeneğinden yararlanma konusunda sorunlar yaşıyorlar. İşverenler tarafından haklı gerekçeler ile iş sözleşmesinin feshedilmesi halinde, işini kaybedenler işsizlik ödeneğinden yararlanamıyorlar. Daha önce işsizlik ödeneği alırken, bu dönemde işsiz kalanlar ise kalan aylar için işsizlik ödeneğinden yararlanabiliyorlar. Özellikle askerden dönenlerin durumu da bu kapsama giriyor.
İşten Çıkarma Yasağında İşsiz Kalanalar
Koronavirüs salgını yüzünden 17 Nisan 2020 tarihinden itibaren işten çıkarma yasağı uygulanıyor. Son değişiklik ile bu yasak 17 Kasım’a kadar uzatıldı. İhtiyaç duyulması halinde de gelecek yılın haziran ayının sonuna kadar bu yasak devam edecek. İşveren, yasak kapsamında İş Kanunu’nun 25’inci maddesi kapsamında düzenlenmiş olan ahlak ve iyi niyet kurallarına aykırılık ya da benzer nedenler ile belirli süreli iş sözleşmelerinde sürenin bitmesinin ardından, işyerinin kapanması ya da hizmet alımı veya yapım işlerinin sona ermesi hallerinin dışında iş sözleşmesini feshedemiyor.
Ancak işverenler tarafından bu dönemde iş sözleşmesi feshedilen kimseler, sadece iş sürelerinin sona ermesi, iş yerlerinin kapanması ya da ihaleli işin sona ermesi halinde işsizlik ödeneğine başvuru yapabiliyorlar. Çalışanlar haklı nedenler ile iş sözleşmesini feshetseler bile işveren tarafından işten çıkış kodu, kıdem tazminatı ödenmemek için kendi istediği gibi bildirilip haliyle işsiz kalanlar işsizlik ödeneği kapsamına dahil edilmiyorlar. Açılan davada ise haklı olmalarını ispat etmeleri halinde geri dönük ücret alabiliyorlar.
İşsizlik Ödeneği Hakkı Devam Eder
Daha önceden işsizlik ödeneği alırken hakkının tamamının kullanılmadan işe başlamış olanlarda ise durum değişmektedir. Bu kimseler salgın süresi boyunca hangi gerekçeler ile işten çıkarılmışlarsa, işsizlik ödeneğinden kalan kısmından yararlanabilmektedirler.
Örnek olarak önceki çalışması esnasında işini kaybetmesi durumunda 10 aylık işsizlik ödeneği hakkı almış olan kişi, 3 ay ödenek aldıktan sonra başlamış olduğu yeni işinden çıktığında ya da çıkarıldığında, önceki hakkından kalmış olan 7 aylık işsizlik ödeneğinden yararlanabilmektedir. Bu kimsenin işsizlik ödeneği, daha önceki işteki ücretinin yüzde 40 oranında ödenmektedir.
Diğer yandan önceki işinden ötürü 10 aylık işsizlik ödeneği mevcut iken 1 ay ödenek alarak yeni işe başlayan kimse, son işinde eğer 600 gün çalışarak ödenek almaya hak kazanacak halinde işsiz kalırsa, bu durumda ise sadece yeni işinden ötürü 6 aylık işsizlik ödeneği ödenmektedir.
Askerlik Dönüşünde İşsizlik Ödeneği Verilir
Askerlik dönüşü işsizlik ödeneği almak ise mümkündür. İşinden, askere gitme yüzünden ayrılmış olanlar için askerlik dönüşünde iş bulmak zor olabilmektedir. Askerlik dönüşü iş bulamayanlar, son 3 yıl içinde en az 600 prim günü ve askerlik öncesinde son 120 gün kapsamında hizmet sözleşmesi ile çalışma şartlarına sahip olmaları halinde işsizlik ödeneğine başvuru yapabiliyorlar. Bunun için ise işverenin işten çıkış nedenini askerlik olarak bildirmesi yeterli oluyor. Bu yüzden askerlik yüzünden işten çıkış yapacaklar mutlaka işyerlerini bu konuda bilgilendirmelidirler.
İşten çıkartılan gerekse de askerlik dönüşünde iş bulamayanlar için ise 30 günlük süre büyük önem taşıyor. 30 gün içinde İŞKUR’a mutlaka başvuru yapılması gerekiyor. İşten çıkartılanlar için 30 günlük süre hizmet sözleşmelerinin sona ermiş olduğu tarihte, askerden dönenler için ise terhis tarihinden itibaren başlamaktadır. Otuz gün sonrasında yine başvuru yapmak mümkün olsa da gecikilmiş olan her gün için işsizlik ödeneği hakkından kayıp yaşanmaktadır. Örnek olarak 30 günün dolmasından sonra 20 gün sonra başvuruda bulunan kişi sadece 10 günlük ödenekten yararlanacak, 20 gün ödemelerini eksik şekilde alacaktır, bu yüzden başvuru süresine dikkat edilmesi gerekiyor.