Emekli Aylığını Kestirerek Çalışmak Avantajlı mı?

Özellikle son zamanlarda kayıt dışı çalışanların sayısında büyük bir artış söz konusu oluyor. Kayıt dışı çalışanların sayısında ise özellikle emeklilerin çok olduğu görülüyor. Bu konuda özellikle daha yüksek aylık almak için emekli aylığını kestirerek çalışmak konusu ağır basıyor ancak bu durum aleyhte durum yaratıyor.

Kayıt Dışı Çalışma Emeklinin Zararına

Türkiye’de geçim koşullarının zorluğu yüzünden yüz binlerce emekli, emekli olmalarına rağmen çalışmaya devam ediyorlar. Çoğunluğu sigortasız olarak çalışırken ancak küçük bir kısmı sigortalı olarak çalışıyorlar. SSK 4A, Bağkur 4B, Emekli Sandığı 4C kapsamında emekli olanlar, emekli aylıklarını kestirmeden 4A statüsünde çalışmaya devam edebiliyorlar. Bu kişilerin ise Sosyal Güvenlik Destek Primi ödemesi gerekiyor. Prim tutarları da çalışırken alınmış brüt ücretin yüzde 32’si olarak hesaplanmaktadır. Primin 7,5 puanı işçi, 24,5 puanı ise işveren payından oluşuyor.

Emekli aylığını kestirmeden çalışanlar için kesilmekte olan Sosyal Güvenlik Destek Primi emekli aylığına herhangi bir katkı sunmuyor. Bu yüzden çalışmalarından ötürü emekli aylıklarında herhangi bir artış gerçekleşmiyor. Emekli aylığını kestirerek çalışmak isteyenlerden ise normal sosyal güvenlik primleri alınmaya devam ediliyor. Böylesi bir durumda çalışmaya son vererek yeniden emekli dilekçesi verenlerin aylıklarında, primleri dikkate alınarak hesaplanıyor. Çalışan süreye ve bildirilen kazanca bağlı olarak emekli aylığı artması mümkün. Ancak bu durum zararları da beraberinde getiriyor.

Emekli Aylığının Kesilmesi Olumsuzluk Yaratıyor

Her ne kadar emekli aylıklarının yatırılan primler üzerinden tekrar hesaplanmasını ve daha yüksek maaş almaya sebep olunacağının düşünülmesi ile bu şekilde davranılsa da emekli aylığını kestirmek gelir kaybı anlamına gelmektedir. Örnek olarak 2 bin lira emekli aylığı almakta olan kişiden 3 yıl aylığını kestirdiğinde ortalama hesap ile 72 bin lira gelir kaybı yaşanmaktadır. Üç yılın sonunda ise emekli aylığı 150 lira artış gösterse, kaybın telafisini yapmak için tam 40 yıl geçmesi gerekiyor. Yeniden bağlanmış olan emekli aylığı 500 lira arttığında dahi boşta geçen yılların telafisi 12 yıl sürecektir.

Bu yüzden emekli aylığının arttırılması amacıyla kestirme yolunu tercih edecekler hesaplarını doğru şekilde yapmalıdır. Emekli olunduktan sonra SGK’ya bildirilmiş olan prime esas teşkil eden kazanç düşük ise bu durumda emekli aylığını kestirmek herhangi bir avantaj sağlamamaktadır. Karar verilirken ortalama bir hesap yapmak isteyenler şu yöntemi izleyebilir. Örnek olarak brüt ücret 3 bin lira olduğunda 3 yıl çalışmış olanın emekli aylığı her yıl bazında ilgili tutardan yüzde 2 üzerinden yüzde 6 oranında yani sadece 180 lira artacaktır. Brüt ücret 10 bin lira ise 3 yıllık çalışma sonunda ise sadece artış 600 lira olacaktır.

İşverenler İçin de Risk

Aynı şekilde emekli işçiyi sigortasız çalıştırmak da işverenler için büyük riskler taşımaktadır. Bunun yanında bazı işverenler emeklilik için bir faydası olmadığını düşünerek emeklileri sigortasız olarak çalışmalarına ikna edebiliyorlar. Ancak emekli aylığına yatırılacak primlerin katkısı olmasa bile bu durumun emekli işçi için yararları bulunmaktadır. İlki sosyal güvenlik destek primi ile çalışmakta olanlar iş kazası ya da meslek hastalığı sigortasından yararlanmaktadır. Diğeri ise ihbar ve kıdem tazminatı için geçerlidir.

İş kazası ya da meslek hastalığı sigortasında sağlanan haklar geçici iş göremezlik süresince günlük geçici iş göremezlik ödeneği sağlanır ve kalıcı olarak meslekte kazanma gücünün kaybolması halinde iş göremezlik geliri bağlanır. Aynı zamanda iş kazası sonucunda emekli işçi vefat ederse ölümü durumunda hak sahiplerine gelir bağlanacak, kız çocuklarına ise evlenme ödeneği desteği sunulabilecektir.