Yabancılar Sağlıktan Nasıl Yararlanır? 2025 Şartları

Türkiye, sunduğu sağlık hizmetlerinin kapsamı ve kalitesiyle hem yerli hem de yabancıların sağlık ihtiyaçlarını karşılayabilen bir ülkedir. Ancak, Türkiye’de yaşayan ya da buraya kısa ya da uzun süreli gelen yabancıların sağlık hizmetlerinden nasıl ve hangi şartlarda yararlanabileceği konusu çok sayıda detaya sahiptir.

2025 yılı itibarıyla Türkiye’de ikamet eden veya çalışmak, eğitim almak, aile birleşimi yapmak ya da turistik amaçlarla gelen yabancılar için sağlık hizmetlerinden yararlanabilme koşulları belirli kurallara ve uygulamalara göre düzenlenmiştir. Herkesin durumu farklı olabileceği için, sağlık hizmetlerinden faydalanırken dikkat edilmesi gereken birçok ayrıntı bulunmaktadır.

Yabancılar İçin Sağlık Hakları

Türkiye’de yaşayan yabancılar, sağlık hizmetlerinden faydalanabilmek için bazı yasal ve idari şartlara uymak zorundadır. Bu haklara ulaşmanın yolları, kişinin ülkede ne amaçla bulunduğuna ve hangi statüde olduğuna bağlı olarak değişir. Kısaca öne çıkan ana yollar şunlardır:

• Çalışma iznine sahip olmak.
• Oturma iznine sahip olmak.
• Öğrenci statüsünde bulunmak.
• Türk vatandaşı ile evli olmak.
• Geçici veya uluslararası koruma altında olmak.
• Özel sağlık sigortasına sahip olmak.

Bu durumlara göre sağlıktan faydalanma kapsamı ve hizmetlerin niteliği değişmektedir.

1. Çalışma İzni Olan Yabancılar

Çalışma izni ile Türkiye’de bulunan yabancılar, Sosyal Güvenlik Kurumu’na (SGK) prim ödedikleri sürece tıpkı Türk vatandaşları gibi devlet hastaneleri ve SGK ile anlaşmalı özel hastanelerde sağlık hizmeti alabilirler. Yabancı çalışanın eşi ve çocukları da bu kapsamda sağlık hizmetinden yararlanabilir. SGK’ya dahil olan yabancılar şu avantajlardan faydalanabilir:

• Ücretsiz ya da düşük maliyetli devlet hastanesi hizmetleri
• SGK anlaşmalı özel hastanelerde tedavi
• Aile bireylerinin sigortadan faydalanabilmesi
• Reçeteli ilaçlar ve bazı tedavilerde indirim

Çalışma izni olmayan ya da kaçak çalışan yabancılar ise sosyal güvence haklarından yararlanamaz ve sağlık hizmetleri için ücret ödemek zorunda kalır.

2. Oturma İzni Olan Yabancılar (İkamet Edenler)

Bir yıl ve daha uzun süreyle yasal olarak Türkiye’de oturma izni olan yabancılar, Genel Sağlık Sigortası (GSS) sistemine isteğe bağlı olarak dahil olabiliyor. Oturma izniyle uzun süre kalan kişiler için şartlar şunlardır:

• En az bir yıl Türkiye’de ikamet etmiş olmak.
• Başvuru yapılan ilin SGK müdürlüğüne başvuru yapmak.
• Genel Sağlık Sigortası primi ödemek (2025’te asgari ücretin %24’ü, örneğin 4.800 TL civarında aylık).
• Oturma izni ve sosyal güvenlik durumunu gösteren belge sunmak.

GSS kapsamında sağlık hizmetleri devlet hastanelerinde ücretsiz ya da düşük maliyetle sağlanır. Yabancıların bakmakla yükümlü olduğu aile bireyleri de bu sigortadan yararlanabilir.

Oturma izni alan fakat bir yıl ikamet şartını sağlamayan veya sigortalı çalışmayan yabancılar ise, sağlık hizmetlerine erişim için ek sigorta ya da ücretli hizmet yollarını kullanmak durumundadır.

3. Öğrenci Statüsündeki Yabancılar

Türkiye’de üniversite ya da lise eğitimi gören yabancı öğrenciler, kendileri için zorunlu olan genel sağlık sigortasına (GSS) katılarak devlet hastanelerinden ve bazı özel hastanelerden yararlanabilirler. Öğrenci statüsündeki yabancıların dikkat etmesi gerekenler şunlardır:

• Türkiye’ye geldikten sonra 3 ay içerisinde SGK başvurusu yapılmalı.
• Öğrencinin kayıtlı olduğu eğitim kurumundan belge alınmalı.
• GSS primi ödemek gereklidir.
• Sağlık hizmetlerinden, eğitim süresi boyunca bu sigorta sayesinde yararlanılır.

Okuldan mezun olan veya kaydını sildiren öğrencinin sigorta hakkı da sona erer. Öğrenci statüsünde olmayanlar için sağlık hizmetlerinde farklı uygulamalar geçerlidir.

4. Türk Vatandaşı ile Evli Yabancılar

Türkiye’de bir Türk vatandaşı ile evli olan yabancı uyruklu kişiler, Türk eşin SGK sigortası kapsamında aile sigortasından faydalanabilir. Ancak bu kişiler için bazı şartlar vardır:

• Eşin SGK kaydı aktif olmalı.
• Aile sigortasından faydalanabilmek için resmi evlilik ve başvuru gereklidir.
• Türk vatandaşlığı ile birlikte gelen haklar, sağlık hizmetlerinde de geçerlidir.

Geçici olarak Türkiye’de kalan bir yabancı, sağlık sigortası olmadan devlet hastanelerinde ücretsiz hizmet alamaz. Ancak acil durumlarda ilk yardım ve acil tedaviler mümkündür.

5. Geçici Koruma ve Uluslararası Koruma Kapsamındaki Yabancılar

Suriye uyruklu yabancılar gibi geçici koruma statüsünde olanlara ya da uluslararası koruma başvurusunda bulunanlara geniş kapsamlı ücretsiz sağlık hizmeti sunulmaktadır. Bu kapsamda olanlar için temel kurallar:

• İl göç idaresine kayıt sürecinin tamamlanmış olması gerekir.
• Geçici kimlik kartı alınmalıdır.
• Devlet hastaneleri ve bazı sağlık kuruluşlarında ücretsiz sağlık hizmeti alınabilir.
• Belli durumlar ve istisnai durumlar hariç, tüm tedavi masrafları devlet tarafından karşılanır.
• Acil hallerde üniversite hastanelerine başvurmak mümkündür.

Bu haklar, kişinin statüsüne ve il göç idaresine kaydının durumuna göre değişiklik gösterebilir.

6. Turistik Amaçla Gelen Yabancılar (Kısa Süreli Ziyaretçiler)

Türkiye’de turistik amaçla kısa süre bulunan yabancıların devlet hastanelerindeki hizmetlerden yararlanabilmesi için genellikle ücret ödemesi gerekmektedir. Bu kişiler için geçerli olan uygulamalar:

• Acil durumlarda, ilk tedavi devlet hastanelerinde yapılır.
• Sonrasında hizmetler ücretli hale gelir.
• Sağlık giderlerini kapsayan özel sigorta poliçesiyle gelenler poliçeleri kapsamında anlaşmalı hastanelerden yararlanabilir.
• Sigortası olmayanlar tedavi ücretini kendisi karşılar.

Yabancılar İçin Zorunlu Sağlık Sigortası ve Kapsamı

Türkiye’de oturma izni almak isteyen hemen her yabancıdan, zorunlu yabancı sağlık sigortası poliçesi ibraz etmesi istenir. 2025 yılı itibarıyla yabancı sağlık sigortasında bilinmesi gerekenler:

• En az 1 yıl geçerli olmalı.
• “İkamet izni için geçerlidir” ibaresi poliçede yer almalı.
• Poliçede kişinin pasaport bilgileri açıkça yazmalı.
• E-devlet entegrasyonu olan sigorta firmalarından alınmalı.

Sigortanın kapsadığı hizmetler:

• Ayakta tedavilerde, genellikle poliçenin tipine göre belirli limit ve katılım payı uygulanır. İlk yıl ayakta tedavide 6 ay bekleme süreci ve yıllık limitler vardır (ör: 5.000 TL limit, %20 katılım payı).
• Yatarak tedavide, ilk yıl 9 ay bekleme süresi olup poliçede belirtilen tutara kadar %100 karşılanır (ör: 250.000 TL yıllık limit).
• Özel hastanelerde veya anlaşmasız merkezlerde ilave ücret yansıyabilir.

Hangi Yabancılar Sağlık Hizmetlerinden Yararlanamaz ya da Kısıtlı Yararlanır?

Her yabancı, SGK ya da özel sigorta kapsamında olamayabilir. Özellikle aşağıdaki durumlarda olanlar sağlık hizmetlerinden sınırlı ya da ücretli olarak faydalanabilir:

• SGK primi ödemeyen, GSS kapsamında olmayan veya özel sigortası olmayanlar
• Turist olarak Türkiye’de bulunanlar (sadece acil durumlar ve ücretli hizmetler)
• Geçici ya da öğrenci sigortası süresi dolmuş olanlar
• Yabancı uyruklu kişinin, GSS’li olduğu tarihte mevcut olan kronik hastalıklara ilişkin tedaviler, sigorta tarafından karşılanmaz
• Göç İdaresi’ne kayıtsız yabancılar

Bu kişiler devlet ve özel hastanelerde ücreti karşılığında sağlık hizmeti alabilir.

Türkiye’de Yabancılara Sağlık Hizmeti Sunan Önemli Kuruluşlar

Türkiye’de yabancıların sağlık hizmetlerinden yararlanabileceği başlıca kurumlar:

• Devlet hastaneleri
• Üniversite hastaneleri
• Aile sağlığı merkezleri
• Acil servisler (herkes için ücretsiz)
• Özel hastaneler (ücretli ya da sigorta kapsamı)
• SGK ile anlaşmalı özel kuruluşlar

Her hastanenin uygulaması ve fiyat tarifesi farklı olabilir. Acil yardım hizmetleri (112) yabancı ya da Türk ayrımı yapmaz.

Sağlık Hizmetlerinde Karşılanmayan Durumlar

Yabancı uyruklu kişilerin sahip olduğu sağlık sigortalarında belirli sınırlamalar olabilir. Sık rastlanan kapsam dışı durumlar:

• Poliçe başlangıcından önce var olan kronik hastalıklar
• Estetik ve kozmetik işlemler
• Diş tedavisi, gözlük, lens gibi ek hizmetler (bazı poliçeler hariç)
• Sigorta şirketinin kapsamadığı bazı özel tedaviler
• Acil olmayan durumlarda randevu önceliği

Bu nedenle poliçenin kapsamı incelenmeli ve sigorta şirketinden ayrıntılı bilgi alınmalıdır.